Οι “Αμαζόνες”

Οι Αμαζόνες ήταν γυναικείος λαός ο οποίος κατοικούσε πλησίον του ποταμού Θερμόδοντα (ρέει μεταξύ των πόλεων Κερασούντος και Σαμψούντος) και εθεωρούντο κόρες του Άρη και της Αρμονίας. Οι Λιβυκές Αμαζόνες προϋπήρξαν των ήδη γνωστών αλλά εξαφανίστηκαν ιστορικά, πολλές γενεές πριν τον Τρωικό πόλεμο και ήσαν γνωστές για τον πόλεμο που διεξήγαγαν εναντίον της Ατλαντίδος, του κράτους που είχε τον πλέον ανεπτυγμένο «ανδρικό» πολιτισμό της εποχής, ευημερούσε και κατείχε πολλές πόλεις υπό την εξουσία του.
Έθιμα
Οι Αμαζόνες καλλιεργούσαν τις ανδρικές αρετές και ένδειξη αυτού αποτελεί το γεγονός ότι υφίσταντο μαστεκτομή του δεξιού μαστού, έτσι ώστε να μην παρεμποδίζονται κατά την ρίψη του ακοντίου. Διατηρούσαν όμως τον αριστερό μαστό ώστε να μπορούν να θηλάζουν τα παιδιά που γεννούσαν.
Περιοχή
Οι Αμαζόνες δραστηριοποιούντο σε μια περιοχή μεταξύ του ποταμού Άλεος (ποταμός στην βόρεια ακτή της Μικράς Ασίας) και της πόλης Τραπεζούντας και ίσως επεκτείνονταν μέχρι τον Καύκασο. Γι’ αυτό λέγεται ότι στην περιοχή του Καυκάσου οι Αμαζόνες είχαν τακτικά ερωτικές επαφές με τους Γαργαρείς (ανδρική φυλή που ζούσε στον Καύκασο) προκειμένου να αναπαράγονται, έτσι ώστε αν τα νεογέννητα ήσαν κορίτσια τα έπαιρναν οι Αμαζόνες και εφόσον ήσαν αγόρια τα κρατούσαν οι Γαργαρείς.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι δυτικά του ποταμού Άλεος ζούσαν οι Παμφλαγόνες.
Λέγεται ότι οι Γαργαρείς και οι Αμαζόνες ζούσαν ενιαία στην Θεμίσκυρα (πρωτεύουσα του κράτους των Αμαζόνων) έως ότου οι Αμαζόνες επαναστάτησαν και τους εξεδίωξαν στον Καύκασο. Αργότερα ωστόσο συνήψαν συμφωνία μαζί τους για λόγους τεκνοποίησης. Άλλοι ισχυρίζονται ότι όταν μια πολεμοχαρής γυναίκα πήρε την εξουσία στην Θεμίσκυρα ανέθεσε τα οικιακά καθήκοντα στους άνδρες, ενώ η ίδια και οι γυναίκες ανέλαβαν τις στρατιωτικές εκστρατείες στον Καύκασο και την Θράκη.
Ίδρυση πόλεων
Σύμφωνα με την παράδοση οι πόλεις της Κύμης, της Μύρινας, της Εφέσου και της Σμύρνης ιδρύθηκαν από τις Αμαζόνες. Ο ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο αποδίδεται στην Οτρήρη την βασίλισσα των Αμαζόνων η οποία τον έκτισε. Αλλά δεδομένου ότι μερικές πόλεις αποδίδονται σε πολλούς ιδρυτές, υπάρχει και ο Έφεσος γιός του θεού  Καύστρου (αρχαίος ποτάμιος θεός της Λυδίας) το όνομα του οποίου φέρει η πόλη.
Άλλη εκδοχή αποδίδει την πόλη της Εφέσσου στον Άνδροκλο γιο του βασιλιά Κόδρου των Αθηνών. Ο Άνδροκλος ήταν ένας από εκείνους που αποίκισαν την Ιωνία περί το 1020 π.Χ. (περίπου 200 χρόνια μετά τον Τρωικό πόλεμο). Η Έφεσος κάποια στιγμή αποκαλείτο Σμύρνη, λόγω της ομώνυμης Αμαζόνας η οποία κατέλαβε την πόλη και η οποία αργότερα αποικήθηκε από μετανάστες της Εφέσου. Λόγω της Εφέσου και των εθίμων τους οι Αμαζόνες θεωρούνται ως λάτρεις της Αρτέμιδος.
Το τέλος
Η εξόντωση των Αμαζόνων άρχισε από τις αποστολές του Ηρακλή, του Θησέα και τις εκστρατείες του νεαρού βασιλιά Πριάμου. Κατά τον Τρωικό πόλεμο, οι Αμαζόνες υπό την ηγεσία της Πενθεσίλειας (η οποία πιστεύεται ότι ήταν δραπέτης μετά την δολοφονία της αδελφής της) βοήθησαν στην υπεράσπιση της Τροίας.