Εκλειψη Ηλίου το μεσημέρι της Κυριακής: Πώς έβλεπαν οι αρχαίοι λαοί το φαινόμενο

Μία σπάνια υβριδική έκλειψη θα σημειωθεί στον ουρανό το μεσημέρι της Κυριακής 3 Νοεμβρίου και θα είναι ορατή και από την Ελλάδα. Ωστόσο οι αρχαίοι λαοί, που δεν είχαν τις σύγχρονες γνώσεις και τεχνολογία, έχουν κατά καιρούς συνδέσει τις Ηλιακές εκλείψεις με διάφορους θρύλους και δεισιδαιμονίες.
Η έκλειψη αυτή θεωρείται υβριδική γιατί θα ξεκινήσει ως δακτυλίδι φωτιάς και στη συνέχεια θα μεταμορφωθεί σε ολική, ενώ είναι εξαιρετικά σπάνια, αφού σε διάστημα 5.000 χρόνων και από τις συνολικά 11.898 ηλιακές εκλείψεις, μόλις οι 569 (δηλαδή ένα 4,8%) θεωρούνται υβριδικές.
Στην Ελλάδα η έκλειψη θα είναι ορατή ως μερική έκλειψη με μικρή κάλυψη του ηλιακού δίσκου από τη Σελήνη. Συγκεκριμένα, ανάλογα και με το γεωγραφικό πλάτος, η Σελήνη θα καλύψει έως και 10% τον ηλιακό δίσκο στη νότια Ελλάδα (το ποσοστό αναφέρεται στην ηλιακή διάμετρο).
Στη βόρεια Ελλάδα το ποσοστό θα είναι σταδιακά μικρότερο. Αντίστοιχα και η διάρκεια της έκλειψης θα είναι μεγαλύτερη για τη νότιο Ελλάδα (πάνω από μια ώρα στην Κρήτη) και μικρότερη για τη Βόρεια Ελλάδα (μισή ώρα στη Θεσσαλονίκη).

Αθήνα
15:08 έως 16:05
Θεσσαλονίκη
15:16 έως 15:47
Πάτρα
15:06 έως 16:00
Χανιά
15:04 έως 16:17

Ωστόσο οι αρχαίοι λαοί έβλεπαν επιφυλακτικά και με κάποιο φόβο αυτό το σπάνιο αστρονομικό φαινόμενο. Όπως εξηγεί ο δρ. Κρουπ, διευθυντής στο παρατηρητήριο Γκρίφιθ στο Λος Αντζελες της Καλιφόρνια αμέτρητοι αρχαίοι θρύλοι χρησιμοποιήθηκαν για να εξηγήσουν το γεγονός.

Σύμφωνα με την παράδοση των Βίκινγκ, δύο λύκοι του ουρανού κυνηγούσαν τον Ήλιο και το φεγγάρι. Όταν ένας από τους λύκους έπιανε το άστρο του τότε συνέβαινε η έκλειψη.
Αντίστοιχος είναι και ο θρύλος που είχαν οι άνθρωποι στην Κορέα για τις εκλείψεις, αφού πίστευαν ότι δύο σκυλιά της φωτιάς προσπαθούσαν να κλέψουν τον Ήλιο και το φεγγάρι και πάντα αποτύγχαναν. Ωστόσο αν ένα από τα δύο σκυλιά κατάφερνε να δαγκώσει το άστρο που κυνηγούσε τότε συνέβαινε η έκλειψη.
Στο Βιετνάμ, οι άνθρωπο πίστευαν ότι κάποιος ουράνιος βάτραχος κατάπινε τον Ήλιο ή το φεγγάρι, ενώ τα μέλη της φυλής Κουακιουτλ στη δυτική ακτή του Καναδά, πίστευαν ότι το στόμα του ουρανού κατάπινε τον Ήλιο ή το φεγγάρι κατά τη διάρκεια της έκλειψης.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο μύθος που είχαν οι Ινδουϊστές για να εξηγήσουν το συγκεκριμένο φαινόμενο:
Σύμφωνα με το θρύλο, ο δαίμονας Ράχου, μεταμφιέζεται σε θεό, προκειμένου να κλέψει το ελιξίριο της αθανασίας. Ο Ήλιος και η Σελήνη ωστόσο βλέπουν τι κάνει ο Ράχου και το αναφέρουν στο θεό Βισνού. Εκείνος επιτίθεται στο δαίμονα και του κόβει το κεφάλι πριν προλάβει να καταπιεί το φίλτρο. Έτσι το σώμα του δαίμονα πεθαίνει αλλά το κεφάλι του έχει γίνει αθάνατο και κινείται στον ουρανό, κυνηγώντας τον Ήλιο και το φεγγάρι για να τα εκδικηθεί. Κάθε τόσο καταφέρνει να τα πιάσει και να τα καταπιεί, αλλά εφόσον δεν έχει λαιμό, αυτά γλιστράνε έξω ξανά. Αυτό εξηγεί την αρχή και το τέλος μίας έκλειψης.
Για την φυλή των Μπαταμαλίμπα στην Αφρική, η έκλειψη συμβολίζει μία μάχη. Ο Ήλιος και το φεγγάρι παλεύουν κατά τη διάρκεια της έκλειψης και οι άνθρωποι προσπαθούν να τους πείσουν να σταματήσουν.
Τέλος, μία παράδοση των Ινδιάνων Ναβάχο σχετικά με τις εκλείψεις επιβιώνει μέχρι σήμερα:
Οι Ναβάχο θεωρούν ότι στην κοσμική τάξη του σύμπαντος, όλα έχουν μία ισορροπία και η έκλειψη ήταν απλά μέρος του δικαίου της φύσης. Ακόμα και στις μέρες μας, οι σύγχρονοι Ναβάχο τηρούν ακόμα παραδόσεις που συνδέονται με την έκλειψη και μένουν μέσα στο σπίτι με την οικογένειά τους, τραγουδώντας ειδικά τραγούδια και απέχοντας από το φαγητό, το ποτό, ή τον ύπνο.

iefimerida