Το μυστηριώδες αεροσκάφος του 1896

Απάτη, Εξωγήινο Σκάφος ή Τεχνολογικό Επίτευγμα;
Υποτίθεται ότι η σύγχρονη φημολογία για εμφανίσεις ΑΤΙΑ ξεκίνησε το 1947, όταν ο αμερικανός Κένεθ Άρνολντ ισχυρίστηκε ότι είδε μυστηριώδη αντικείμενα - τα οποία αργότερα ο τύπος αποκαλούσε «ιπτάμενους δίσκους» - στο Όρος Ραινιέ της Ουάσιγκτον. Ωστόσο, παρόμοιες μαρτυρίες υπήρξαν πολύ νωρίτερα, από την εποχή του Ιούλιου Βερν, και αφορούσαν το «μεγάλο αεροσκάφος» του 1896-1897, ένα συμβάν που μέχρι σήμερα εξακολουθεί να προβληματίζει.

Για όσους δεν γνωρίζουν αυτό το γεγονός, όλα ξεκίνησαν το βράδυ της 17ης Νοεμβρίου 1896, όταν ένα ζωηρό φως εμφανίστηκε ξαφνικά στον ουρανό της Καλιφόρνια. Το φως φαινόταν να προχωράει αθόρυβα προς την πόλη, κόντρα στον άνεμο, πριν εξαφανιστεί μέσα στα σκοτεινά σύννεφα εξίσου ξαφνικά όσο είχε εμφανιστεί. Το είδαν εκατοντάδες άνθρωποι και παρόλο που οι περισσότεροι το περιέγραψαν ως ένα αργά κινούμενο φως, ορισμένοι υποστήριξαν ότι έμοιαζε κολλημένο κάτω από ένα γιγάντιο σκάφος «σε σχήμα πούρου». Κάποιοι μάλιστα, αν και λίγοι, επέμεναν ότι είχαν διακρίνει προπέλες, ενώ ένας άντρας ισχυρίστηκε ότι είχε δει τροχούς στο πλάι του αντικειμένου, «σαν αυτούς που έχουν τα ατμόπλοια».
Μετά από αρκετές επαναλαμβανόμενες εμφανίσεις πάντα από το Σακραμέντο και το Σαν Φρανσίσκο, η μια μάλιστα και στις δύο πόλεις το ίδιο βράδυ, το σκάφος δεν ξαναφάνηκε πια. Ωστόσο η απουσία του ήταν σύντομη. Στις αρχές του Φεβρουαρίου, το ίδιο μυστηριώδες φως/σκάφος εθεάθη στις Μεσοδυτικές πολιτείες και φαινόταν να προχωράει αργά αλλά σταθερά προς τα ανατολικά. Οι σχετικές μαρτυρίες συνεχίστηκαν μέχρι την άνοιξη του 1897 κι έκτοτε το σκάφος δεν ξαναφάνηκε.
Τι ήταν εκείνο το περίεργο φως πάνω από την Καλιφόρνια; Κανείς δεν ξέρει. Οι αμφισβητίες βέβαια υποστηρίζουν ότι το όλο ζήτημα ήταν μια απάτη, προϊόν του κίτρινου τύπου μιας εποχής στην οποία οι εφημερίδες προσπαθούσαν να αυξήσουν τις πωλήσεις τους εκμεταλλευόμενες την αφέλεια και τη μαζική υστερία που έκανε τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι κάθε φως στο ουράνιο στερέωμα ήταν «αεροσκάφος». Σύμφωνα με μια θεωρία, το αντικείμενο ήταν μια ιδιαίτερα λαμπρή εμφάνιση του πλανήτη Αφροδίτη. Ωστόσο, αυτό μοιάζει απίθανο. Καταρχάς, ακόμα και έναν αιώνα πριν ο κόσμος γνώριζε αρκετά ώστε να μην περάσει την Αφροδίτη για αεροσκάφος. Μάλιστα, εκείνες τις εποχές ο ουρανός τη νύχτα ήταν πολύ πιο σκοτεινός. Δεύτερον, αυτή η θεωρία δεν εξηγεί γιατί το αντικείμενο κινιόταν από τη δύση προς την ανατολή ή γιατί εμφανιζόταν κι εξαφανιζόταν τόσο απότομα. Κι επίσης, στη συγκεκριμένη περίπτωση οι δημοσιογράφοι έμοιαζαν να ακολουθούν το συμβάν και όχι να προηγούνται από αυτό, επομένως η όλη ιστορία δεν θα μπορούσε να είναι κατασκεύασμα του τύπου. Εάν συνέβαινε αυτό, τότε οι φήμες δεν θα περιορίζονταν μόνο στην Πολιτεία της Καλιφόρνια, αλλά θα είχαν εξαπλωθεί σε ολόκληρη την Αμερικάνικη ήπειρο. Και τέλος, θα διακινδύνευαν μερικές από τις πιο έγκυρες εφημερίδες να θέσουν σε κίνδυνο τη δημοσιογραφική ακεραιότητά τους σε μια αξιοθρήνητη προσπάθεια να πουλήσουν μερικά παραπάνω φύλλα;
Έπειτα υπάρχει και η τόσο δημοφιλής θεωρία των εξωγήινων. Μήπως τα φώτα οφείλονταν σε επίσκεψη όντων από άλλο πλανήτη; Προφανώς, πριν την αεροπλοΐα, κάθε παράξενο φως στον ουρανό θα ήταν σημαντικό και ο κόσμος θα υπέθετε ότι δεν θα ανήκε στη γήινη σφαίρα. Εάν όμως λάβουμε σοβαρά υπόψη τους τόσους πολλούς αυτόπτες μάρτυρες (ή τουλάχιστον, τους πιο αξιόπιστους), πώς εξηγείται το γεγονός ότι οι περισσότεροι ανέφεραν ότι το σκάφος είχε προπέλες, φτερά, πηδάλια και σύστημα προσγείωσης; Όλα αυτά περιγράφουν ένα ιπτάμενο όχημα. Και πώς μπορούσε να κινείται τόσο ομαλά και αργά κόντρα στους δυνατούς ανέμους; Ωστόσο, σύμφωνα με τις περιγραφές, το σκάφος παραήταν απλοϊκό για προϊόν εξωγήινης τεχνολογίας.
Όμως, αν δεν ήταν ομαδική παραίσθηση ούτε εξωγήινη κατασκευή, τότε τι ήταν; Απομένει μόνο μια πιθανή εξήγηση και αυτή είναι ότι το αεροσκάφος που εθεάθη στους αμερικάνικους ουρανούς το χειμώνα του 1896-1897 ήταν ένα μηχανοκίνητο ή μάλλον πηδαλιουχούμενο αερόστατο, το οποίο αποφάσισε να δοκιμάσει κάποιος πρωτοπόρος εφευρέτης.
Αυτή η πιθανότητα απορρίπτεται από τους σημερινούς σκεπτικιστές, καθώς πιστεύουν ότι δεν είναι συμβατή με τις τεχνολογικές εξελίξεις εκείνης της εποχής. Η βιομηχανική εποχή βρισκόταν στα σπάργανα κι ενώ πολλές θαυμαστές εφευρέσεις είχαν κάνει την εμφάνισή τους, η πλειοψηφία ζούσε ακόμα με κεριά και κηροζίνη για φωτισμό και χρησιμοποιούσε άμαξες ως μέσο μεταφοράς. Ναι, υπήρχαν τρένα που διέσχιζαν την ενδοχώρα και ατμόπλοια που μπορούσαν να περάσουν τον Ατλαντικό μέσα σε μια εβδομάδα, όμως το 1896 απέμεναν επτά χρόνια προτού οι αδερφοί Ράιτ δοκιμάσουν το μικρό αεροπλάνο τους, ενώ θα περνούσαν δεκαετίες πριν το αεροπορικό ταξίδι γίνει πράξη. Ούτε καν ο Φον Ζέπελιν δεν είχε αρχίσει να πειραματίζεται με το γιγάντιο πηδαλιουχούμενο αερόστατο που πήρε το όνομά του, ενώ η ιδέα ότι κάποιος θα μπορούσε να κατασκευάσει ένα λειτουργικό αεροσκάφος το 1896 ανήκει στη σφαίρα της φαντασίας - ή έτσι πιστεύουμε.
Ωστόσο, γιατί αποκλείεται ένας εφευρέτης του δεκάτου ενάτου να κατείχε τις γνώσεις και τους τεχνολογικούς πόρους που θα του επέτρεπαν να κατασκευάσει ένα αεροσκάφος; Μια ματιά στα βιβλία της ιστορίας δείχνει γιατί αυτή η υπόθεση είναι τόσο τολμηρή.
Είναι γεγονός ότι πηδαλιουχούμενα αεροσκάφη κατασκευάζονταν με επιτυχία πολύ πριν την αυγή του εικοστού αιώνα. Πιθανολογείται ότι ο πρώτος που τα κατάφερε ήταν ένας Γάλλος, ο Ανρί Ζιφάρντ, ο οποίος το 1852 κατασκεύασε και πέταξε ένα αεροσκάφος σε απόσταση σχεδόν 27 χιλιομέτρων με την εκπληκτική για την εποχή ταχύτητα των 10 χιλιομέτρων ανά μίλι. Το 1880, ο Σαρλ Ρενάρ και ο Άρθουρ Κρεμπς κατασκεύασαν ένα ηλεκτροκίνητο σκάφος το οποίο ονόμασαν Le France και σημείωσαν αρκετές επιτυχημένες πτήσεις με αυτό. Τα παραδείγματα δεν σταματούν εδώ και φυσικά υπήρχαν και οι απαραίτητες τεχνολογικές προϋποθέσεις. Καταρχήν, το ελαφρύ αλουμίνιο, που χρησιμοποιείται στην κατασκευή του σκελετού των αεροσκαφών, ήταν διαθέσιμο στην αγορά τη δεκαετία του 1890, ενώ παράλληλα υπήρχαν μονάδες παραγωγής ενέργειας - ατμός, κινητήρας εσωτερικής καύσης και πετρέλαιο, ενώ ήδη είχαν κάνει την εμφάνισή τους οι ηλεκτροκινητήρες. Και ποιος λέει ότι μια επιστημονική διάνοια δεν θα μπορούσε να αξιοποιήσει τα παραπάνω ώστε να κάνει ένα είδους αεροπλάνο να πετάξει έστω και με μικρή ταχύτητα για κάμποση ώρα;
Βέβαια, στην περίπτωση αυτή γεννάται το ερώτημα, γιατί κάποιος ή κάποιοι που κατόρθωσαν ένα τόσο σημαντικό επίτευγμα με τόσα έξοδα και κόπο, το κράτησαν κρυφό; Γιατί τα ονόματά τους δεν πέρασαν στην ιστορία; Οι πρωτοπόροι της αεροπλοΐας ήταν γνωστοί για τις δημόσιες επιδείξεις τους. Άλλωστε το μέγεθος του εγχειρήματος, οι πόροι που αναλώθηκαν και οι εγκαταστάσεις που θα χρειάστηκαν θα έπρεπε να έχουν οδηγήσει στην αποκάλυψή του.
Αυτή η απορία μοιάζει λογική, όμως το τελευταίο μισό του δεκάτου ενάτου αιώνα δεν ήταν μόνο μια εποχή σημαντικής τεχνολογικής προόδου, αλλά και σοβαρού ανταγωνισμού μεταξύ των εφευρετών, ενώ δεν έλειπαν τα σαμποτάζ και η κλοπή ιδεών. Οι εφευρέτες αντιμετώπιζαν επίσης πιέσεις από τους επενδυτές, που ήθελαν να δουν τα κεφάλαιά τους να αποδίδουν γρήγορα. Μια πτώση αεροσκάφους θα τρόμαζε τόσο τους επενδυτές όσο και την κοινή γνώμη, επομένως οι δοκιμές θα έπρεπε να πραγματοποιηθούν με απόλυτη μυστικότητα. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Καλιφόρνια θα ήταν ο ιδανικός τόπος για πειραματισμούς: εκείνη την εποχή ήταν αρκετά απόμερη σαν περιοχή, αλλά και αρκετά κοντά σε σιδηροδρομικές γραμμές και σε λιμάνι. Επίσης, στο Σαν Φρανσίσκο είχαν συγκεντρωθεί οι εκατομμυριούχοι και τα φορτία με τον εξοπλισμό θα μπορούσαν να είχαν σταλεί με μυστικότητα μέσω θαλάσσης ώστε η κατασκευή να συναρμολογηθεί στους απόμερους λόφους της Καλιφόρνια.
Τότε όμως γιατί να κινδυνεύσει κανείς να αποκαλυφθεί πετώντας το αεροσκάφος μπροστά σε χιλιάδες κόσμου; Η απάντηση είναι απλή: η ικανότητα πτήσης του σκάφους θα έπρεπε να δοκιμαστεί σε μεγάλες αποστάσεις και ενδεχομένως, εάν το όλο εγχείρημα ήταν επιτυχές, οι δημιουργοί του να σκόπευαν να το κοινοποιήσουν. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι μετά από την επιτυχημένη πτήση του πάνω από τον Καλιφορνέζικο ουρανό, ο εφευρέτης αποφάσισε να το αποκαλύψει δημόσια, πραγματοποιώντας μια πτήση πάνω από την Αμερική, οπότε και το αεροσκάφος εμφανίστηκε στις Μεσοδυτικές πολιτείες.
Τι συνέβη όμως μετά; Γιατί δεν υπήρξε κάποια δημόσια προσγείωση; Μήπως στην πορεία συνετρίβη και η όλη προσπάθεια κατέληξε σε αποτυχία;
Μέχρι σήμερα η τύχη εκείνου του μυστηριώδους αεροσκάφους και του πληρώματός του παραμένει άγνωστη, ωστόσο η περίπτωσή του δείχνει ότι τελικά γνωρίζουμε πιο λίγα από όσο νομίζουμε για το παρελθόν. Ίσως στο πέρασμα του χρόνου υπήρξαν πολλά επιτεύγματα που εν τέλει απέτυχαν και μπορεί κάποια μέρα, κάποιο από αυτά να εμφανιστεί, αποδεικνύοντας ότι πολλές από τις σύγχρονες τεχνολογίες γεννήθηκαν σε έναν προηγούμενο αιώνα.