Η Ιστορία και η καθιέρωση του γράμματος "Χ" ως μαθηματικού συμβόλου

Το x, εκτός από γράμμα, αποτελεί ταυτόχρονα και παγκόσμιο μαθηματικό σύμβολο, υποδηλώνοντας μία άγνωστη τιμή, ενώ με παρόμοια έννοια εντοπίζεται σε αρκετές εκφάνσεις της καθημερινότητας. Πώς όμως προέκυψε το x να αποτελεί το «άγνωστο»;

Επίσης, το X το συναντάμε πλέον καθημερινά σχεδόν παντού: Ακτίνες, Χ, φάκελοι Χ, βραβείο x, όμως ελάχιστοι γνωρίζουν από που προήλθε. Όπως γνωρίζουν οι ειδικοί η Αραβική γλώσσα είναι μία απόλυτα «λογική» γλώσσα, αφού το να γράφεις μία λέξη ή μία πρόταση στα αραβικά μοιάζει λίγο πολύ με το να κατασκευάζεις μία εξίσωση. Γι' αυτό, τα περισσότερα στοιχεία που έχουμε σήμερα στα μαθηματικά και στη λογική δημιουργήθηκαν κατά την Κοινή εποχή των Αράβων, των Περσών και των Τούρκων. Μάλιστα η λέξη al-jebra που εισήγαγαν οι Άραβες (κι από το οποίο πήρε το όνομά της η Άλγεβρα) σημαίνει «σύστημα που συμβιβάζει διαφορετικά μέρη.

Επίσης, τα Αραβικά κείμενα που εμπεριείχαν όλη τη μαθηματική σοφία των Αραβικών λαών, έφτασαν στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ισπανία τον 12ο αιώνα και αμέσως εκδηλώθηκε τεράστιο ενδιαφέρον να μεταφραστεί η σοφία τους σε μία Ευρωπαϊκή γλώσσα, ωστόσο εμφανίστηκαν αρκετές δυσκολίες ως προς αυτό, αφού υπήρχαν αρκετοί ήχοι της Αραβικής γλώσσας που δεν μπορούσαν να μεταφερθούν σε Ευρωπαϊκή γλώσσα χωρίς πολλή εξάσκηση. Ως παράδειγμα έχουμε τη λέξη Shalan που στα Αραβικά σημαίνει «κάτι» και είναι αδύνατον να μεταφραστεί στην Ισπανική γλώσσα αφού δεν υπάρχει το παχύ «sh» σε αυτή.

Επειδή όμως η λέξη Shalan εμφανιζόταν αρκετά στις Αραβικές εξισώσεις, οι Ισπανοί αναγκάστηκαν να ορίσουν τη λέξη, δανειζόμενοι το «χι» της Κλασσικής Ελληνικής που ήταν πιο εύκολο να προφέρουν. Αργότερα, όταν τα ίδια κείμενα μεταφράστηκαν σε μία πιο κοινή Ευρωπαϊκή γλώσσα, τα Λατινικά, οι μεταφραστές αντικατέστησαν απλώς το ελληνικό «χι» με το λατινικό «x». Η Λατινική μετάφραση, αποτέλεσε τη βάση για τα εγχειρίδια μαθηματικών παγκοσμίως για τα επόμενα 600 χρόνια με αποτέλεσμα το «άγνωστο» x να καθιερωθεί, αντικαθιστώντας εν τέλει το αντίστοιχο «κάτι» sh της Αραβικής.