Γιατί η ελληνική σημαία είναι κυανόλευκη και έχει 9 λωρίδες;

Καθ’ όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας δεν έλειψαν τα επαναστατικά κινήματα των υπόδουλων Ελλήνων. Σε όλες αυτές τις εξεγέρσεις υψωνόταν και από μια σημαία, «εν πανίον», αυτοσχέδια επινόηση του κάθε αρχηγού, γεγονός φυσιολογικό εφόσον δεν υπήρχε ενιαία κρατική υπόσταση να επιβάλλει ένα κοινό έμβλημα. Οι περισσότερες σημαίες είχαν μερικά κοινά χαρακτηριστικά (βυζαντινή πορφύρα, δικέφαλος ή μονοκέφαλος αετός κ.α.), με κυριότερο όλων τον σταυρό επειδή η Εκκλησία αποτελούσε τον κυριότερο παράγοντα συσπείρωσης των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας.

Πολύ γρήγορα ο σταυρός επιβλήθηκε ως θρησκευτικό και πολιτικό έμβλημα του υποταγμένου έθνους, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε κληρικοί ετίθεντο επικεφαλής εξεγέρσεων χρησιμοποιώντας ως σημαίες τα ιερά λάβαρα των εκκλησιών τους. Στις αρχές της Επανάστασης του 1821 εμφανίστηκαν πολλές σημαίες με διάφορες παραστάσεις, σύμφωνα με τη φαντασία καθενός αρχηγού, με βάση το μίσος που είχε κατά των Τούρκων, τις ιστορικές γνώσεις, τις οικογενειακές παραδόσεις και τη θρησκευτική του ευλάβεια. Αμέσως μετά την κατάληψη της Τριπολιτσάς (Σεπτέμβριος 1821), ο Παπαφλέσσας έκοψε ένα κομμάτι από την εσωτερική πλευρά του ράσου του και ταυτόχρονα ζήτησε από τον οπλαρχηγό Παναγιώτη Κεφάλα να σχίσει δύο λωρίδες από τη λευκή του φουστανέλα. 

Με αυτά τα κομμάτια κατασκευάστηκε μια αυτοσχέδια σημαία (γαλάζια με λευκό σταυρό) η οποία υψώθηκε, κάτω από τις ιαχές των Ελλήνων πολεμιστών, στο πρώην τουρκικό διοικητήριο της πόλης. Αυτή αποτέλεσε το πρώτο σχέδιο της επίσημης σημαίας του ελληνικού κράτους μετά την απελευθέρωση. Η ιστοριογραφία των πρώτων μετεπαναστατικών χρόνων έδωσε και μια ρομαντική διάσταση στη σημαία, αποτέλεσμα συνεργασίας ενός στρατιώτη και ενός ιερέα, αναφέροντας πως η γενναιότητα του κλέφταρματολού στήριξε τις ελπίδες της στη χριστιανική πίστη. 

Την 1η Ιανουαρίου 1822 συνήλθε στην Πιάδα της Επιδαύρου η Α΄Εθνοσυνέλευση. Ανάμεσα στα πολλά που συζητήθηκαν τέθηκε και το ζήτημα της καθιέρωσης ενιαίας επαναστατικής σημαίας, ώστε να σταματήσει η σύγχυση που επικρατούσε μέχρι τότε από την εμφάνιση δεκάδων σημαιών. Με το ΡΔ΄άρθρο του Προσωρινού Πολιτεύματος της Ελλάδας ορίστηκε η ενιαία σημαία να συμβολίζει «την Πάρεδρον του Θεού Σοφίαν, την Ελευθερίαν και την Πατρίδα» και καθιερώθηκε να φέρει ως σύμβολο τον σταυρό και ως χρώματα το κυανό και το λευκό. Στις 15 Μαρτίου 1822 στην Κόρινθο, το Εκτελεστικό Σώμα με το Διάταγμα 540 προσδιόρισε τις λεπτομέρειες της παραπάνω απόφασης. 

Η σημαία «των κατά γην δυνάμεων» θα ήταν τετράγωνη, κυανού χρώματος, με έναν λευκό σταυρό στη μέση. Η ναυτική σημαία διακρινόταν σε πολεμική και εμπορική. Η πολεμική διαιρέθηκε σε εννέα οριζόντια παραλληλόγραμμα. Στην άνω εσωτερική γωνία της υπήρχε κυανό τετράγωνο με λευκό σταυρό στη μέση. Τα παραπάνω ενέκρινε και επικύρωσε και το Πολιτικό Σύνταγμα της Ελλάδας στην Τροιζήνα (Μάιος 1827), ορίζοντας να μη μεταχειρίζονται οι Έλληνες άλλες σημαίες τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα. Η παραπάνω διαταγή εφαρμόστηκε καθολικά στην αρχή, καθώς προσέκρουσε στο έντονο τοπικιστικό πνεύμα των επαναστατών.

Πίνακας του Πέτερ φον Ες με θέμα την άλωση της Τριπολιτσάς. Ο Παναγιώτης Κεφάλας υψώνει την επαναστατική σημαία στις επάλξεις των τειχών της πόλης. Αν δεχθούμε τη συνεργασία του Παπαφλέσσα με τον Κεφάλα για την κατασκευή της σημαίας ως γεγονός, τότε ο Γερμανός καλλιτέχνης δεν απέδωσε στη σωστή θέση τα χρώματα.

Βαθμιαία όμως η κυανόλευκη επικράτησε, με συνέπεια να τερματιστεί η σύγχυση λόγω των ποικίλων χρωμάτων και σχημάτων. Στις 30 Ιουλίου 1828, ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας εξέδωσε ένα ψήφισμα σύμφωνα με το οποίο «τα πολεμικά και εμπορικά πλοία της Ελλάδος θέλουν φέρει μιαν και την αυτήν σημαίαν, την μέχρι σήμερον πολεμικήν», αποκαθιστώντας έτσι μια μεγάλη αδικία σε βάρος του ελληνικού εμπορικού στόλου ο οποίος είχε σηκώσει το βάρος του Αγώνα της Ανεξαρτησίας. 

Όσον αφορά στο σκεπτικό της επιλογής των χρωμάτων (λευκού και κυανού), τις σειρές και τους συμβολισμούς που επιδιώχθηκαν υπάρχουν ποικίλες απόψεις, οι οποίες ακόμη και σήμερα οδηγούν σε διχογνωμία μεταξύ των ιστορικών. 

Συγκεκριμένα υποστηρίχθηκαν οι ακόλουθες απόψεις και εκδοχές αν και οι περισσότερες αποτελούν ρομαντικές θεωρήσεις και στερούνται αποδεικτικών στοιχείων. 

Οι εκδοχές που έχουν ακουστεί 

*Ο κυανόλευκος συνδυασμός προέρχεται από τα χρώματα του πέπλου της θεάς Αθηνάς. 

*Τα συγκεκριμένα χρώματα επελέγησαν από τις κυανόλευκες σημαίες του στρατού του Μεγάλου Αλεξάνδρου ή την κυανόλευκη επίσημη ενδυμασία των Βυζαντινών αξιωματούχων ή από την αυτοκρατορική σημαία των Παλαιολόγων. 

*Τα χρώματα και το σχήμα είναι δανεισμένα από τη σημαία του φημισμένου οπλαρχηγού  Ιωάννη Σταθά. 

*Το λευκό χρώμα συμβολίζει την αγνότητα και τον καλό σκοπό των Ελλήνων που επιδίωκαν την ανεξαρτησία. Το κυανό χρώμα συμβολίζει τον ουρανό της Ελλάδας, την ουράνια δύναμη η οποία βοήθησε τον άνισο αυτό Αγώνα να τελειώσει ευνοϊκά για το ελληνικό έθνος (αυτή είναι και η επικρατούσα άποψη). 

*Τα χρώματα συμβολίζουν τον ουρανό (κυανό) και τον αφρό των κυμάτων της θάλασσας (λευκό). 

*Τα χρώματα είναι ο συνδυασμό της κυανής ναυτικής βράκας και της λευκής φουστανέλας. 

*Οι εννέα κυανές-λευκές οριζόντιες λωρίδες περιέχονταν στην αυτοκρατορική σημαία του Νικηφόρου Φωκά, τις οποίες διατήρησε στο οικόσημο της και στη σημαία της η οικογένεια των Καλλέργηδων πιστεύοντας ότι αντλούσε την καταγωγή της από τον εν λόγω αυτοκράτορα. 

*Οι εννέα οριζόντιες λωρίδες συμβολίζουν τις εννέα Μούσες. 

*Οι παράλληλες επαναλαμβανόμενες λωρίδες συμβολίζουν τη θάλασσα και τους κυματισμούς της. 

*Οι οριζόντιες λωρίδες επιλέχθηκαν με βάση τα πρότυπα της αμερικανικής σημαίας (πρόκειται για μια άποψη η οποία δεν στερείται σοβαρότητας). 

*οι  εννέα λωρίδες είναι μια, για κάθε συλλαβή της φράσης «ελευθερία η θάνατος» 

Στο βιβλίο με τίτλο «Ιστορία του Ελληνικού Στρατού 1821-1997», εκδόσεις ΓΕΣ/ΔΙΣ, αναφέρεται: «Με την επιλογή του κυανού, του χρώματος του ουρανού, υποδηλώνεται η θεότητα του Αγώνα, αφού ο Θεός ενέπνευσε στο έθνος τη μεγαλουργή ιδέα, παρότι αδύνατο και άοπλο, να αναλάβει και να φέρει σε αίσιο πέρας τον άνισο εκείνο αγώνα. 

Με το λευκό υποδηλώνεται ο καθαρός, άμωμος και αγνός σκοπός των Ελλήνων που μοναδική τους επιδίωξη ήταν η απελευθέρωση και η ανεξαρτησία του έθνους και η απαλλαγή του από την πολύχρονη σκληρή τυραννία. Εξάλλου, σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, οι εννέα κυανόλευκες ταινίες αντιπροσωπεύουν τις εννέα συλλαβές της φράσης «Ελευθερία ή Θάνατος», που ήταν και ο όρκος των παλικαριών της Επαναστάσεως». 

Το βέβαιο είναι ότι σε κανένα από τα επίσημα κυβερνητικά έγγραφα, μέσω των οποίων καθιερώθηκε η εν λόγω σημαία, δεν υπάρχει η αιτιολόγηση για τη συγκεκριμένη χρωματική επιλογή και το σχήμα. Φαίνεται ότι η κυανόλευκη κρατά ακόμα καλά κρυμμένα τα μυστικά της. Ωστόσο, συνεχίζει να εμπνέει.

Πόλεις βγαλμένες από παραμύθι: 25 αστικά έργα τέχνης

Μοιάζουν είτε με φωτογραφίες που έχουν υποστεί επεξεργασία, είτε με εικόνες βγαλμένες από παραμύθι.

Οι παρακάτω πόλεις όμως, αποτελούν μαγευτικά τοπία, που βρίσκονται σε διάφορες χώρες του κόσμου.

1. Colmar, Γαλλία

 

 

2. Manarola, Ιταλία

 

3. Cesky Krumlov, Τσεχία

 

4. Reine, Νορβηγία

 

5. Shirakawa, Ιαπωνία

 

6. Alberobello, Ιταλία

 

7.Monsanto, Πορτογαλία

 

8. Goreme, Τουρκία

 

9. Hoi An, Βιετνάμ

 

 

10.Giethoorn, Ολλανδία

 

11.Bibury, Αγγλία

 

12. Sidi Bou Said, Τυνησία

 

 

13. Bruges, Βέλγιο

 

14. Bled, Σλοβενία

 

15. Pucisca, Κροατία

 

16. Mostar, Βοσνία Ερζεγοβίνη

 

17. Odense, Δανία

 

18. Morro de Sao Paulo, Βραζιλία

 

19. Pucon, Χιλή 

 

20. Tibetan Village-Jiuzhaigou, Κίνα

 

21. Leavenworth, Ουάσινγκτον, ΗΠΑ

 

 

22. Rothenberg, Γερμανία 

 

23. Arosa, Ελβετία

 

24. Hallstatt, Αυστρία

 

25. Marsaxlokk, Μάλτα

 

Η μουσική είναι πράγματι η «παγκόσμια γλώσσα»

Τον 19ο αιώνα μια μεγάλη μορφή της αμερικανικής λογοτεχνίας ο Χένρι Γουόντσγουρθ Λονγκφέλοου είχε αποκαλέσει τη μουσική «παγκόσμια γλώσσα της ανθρωπότητας». Μια νέα έρευνα έρχεται να δείξει πως η μουσική έχει μια καθολική επίδραση στους ανθρώπους, η οποία ξεπερνά τα σύνορα και τις διαφορετικές κουλτούρες. Καναδοί και Γερμανοί επιστήμονες συνέκριναν τις αντιδράσεις μιας απομονωμένης φυλής Πυγμαίων του Κογκό με τις αντιδράσεις των μοντέρνων κατοίκων του Μόντρεαλ στα ίδια μουσικά ακούσματα και συμπέραναν ότι, σε σημαντικό βαθμό, οι άνθρωποι αντιδρούν συναισθηματικά με παρόμοιους τρόπους σε αυτό που ακούνε. 

Το πείραμα της... ζούγκλας  

Ερευνητές των καναδικών πανεπιστημίων ΜακΓκιλ και Μόντρεαλ, καθώς και του Τεχνικού Πανεπιστημίου του Βερολίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στην επιθεώρηση «Frontiers in Psychology», ταξίδεψαν στα βάθη των δασών της κεντρικής Αφρικής, όπου συνάντησαν τη φυλή Μπενζελέ των Πυγμαίων, οι οποίοι ζουν απομονωμένοι χωρίς πρόσβαση σε ηλεκτρισμό, ραδιόφωνο, τηλεόραση και άλλες σύγχρονες ανέσεις.  

Οι επιστήμονες, αφού έβαλαν τους Πυγμαίους να ακούσουν διάφορα μουσικά κομμάτια και κατέγραψαν τις αντιδράσεις τους, έκαναν το ίδιο -με ακριβώς την ίδια μουσική- με μια ομάδα Καναδών που ζούσαν στο Μόντρεαλ. Η κοινή μουσική που άκουσαν οι δύο τόσο διαφορετικές ομάδες (40 Πυγμαίων και 40 Καναδών) περιλάμβανε τόσο «δυτικά» κομμάτια, όσο και μουσική των Μπενζελέ, συνολικά 19 μουσικά αποσπάσματα διάρκειας 30 έως 90 δευτερολέπτων. 

Επειδή όλα τα μέλη της συγκεκριμένης φυλής Πυγμαίων τραγουδούν τακτικά για τελετουργικούς λόγους, οι ερευνητές -για λόγους σύγκρισης- περιέλαβαν στην ομάδα των καναδών εθελοντών μόνο ερασιτέχνες ή επαγγελματίες μουσικούς. Αν και οι δύο ομάδες ένιωσαν αρκετά διαφορετικά για το κατά πόσο μερικά κομμάτια μουσικής τούς φαίνονταν ωραία ή άσχημα, υπήρχε «ομοφωνία», τόσο σε υποκειμενικό (ψυχολογικό), όσο και σε αντικειμενικό (σωματικό) επίπεδο, κατά πόσο η μουσική ήταν ηρεμιστική ή διεγερτική.   

Οι μουσικές  

Η δυτική μουσική ήταν κυρίως κλασική ορχηστρική (Μπραμς, Λιστ, Μέντελσον κ.α.) και περιλάμβανε αποσπάσματα από  γνωστές κινηματογραφικές ταινίες (όπως ο «Πόλεμος των 'Αστρων», η «Λίστα του Σίντλερ» και το «Ψυχώ»), καλύπτοντας μια ευρεία γκάμα συναισθημάτων. Η μουσική των Πυγμαίων ήταν πολυφωνική φωνητική μουσική, που αποσκοπεί στο να κατευνάσει τον θυμό ενός ενήλικα ή το κλάμα του μωρού, να ανακουφίσει τον πόνο του θανάτου, να ευχηθεί καλή τύχη σε έναν κυνηγό κ.α. 

Οι ερευνητές ζήτησαν από τους Πυγμαίους και Καναδούς ακροατές να βαθμολογήσουν αυτά που άκουγαν και να εκφράσουν κατά πόσο τους έκαναν να νιώθουν ηρεμία ή το αντίθετο. Παράλληλα, οι επιστήμονες κατέγραφαν -μέσω βιοαισθητήρων- τις φυσιολογικές αντιδράσεις των ακροατών, όπως τους παλμούς της καρδιάς τους, τον ρυθμό της αναπνοής, τον ιδρώτα των χεριών τους κ.α. 

«Η μεγάλη μας ανακάλυψη είναι ότι οι ακροατές από πολύ διαφορετικές ομάδες ανθρώπων αντέδρασαν με παρόμοιους τρόπους στο κατά πόσο η μουσική τούς ηρεμούσε ή τούς διέγειρε» δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Χάουκε Έγκερμαν. Όπως είπε, οι άνθρωποι φαίνονται να αντιδρούν παρόμοια στον ρυθμό της μουσικής, στον τόνο της και στο ηχόχρωμά της.  

Η βασική διαφορά μεταξύ Πυγμαίων και Καναδών ακροατών ήταν ότι οι δεύτεροι δήλωσαν πως ένιωθαν μια πολύ μεγαλύτερη γκάμα συναισθημάτων, θετικών και αρνητικών, όταν άκουγαν τη δυτική μουσική «τους», από ό,τι οι Πυγμαίοι, όταν άκουγαν είτε τη δική τους, είτε τη δυτική μουσική. Αυτό πιθανώς οφείλεται, κατά τους επιστήμονες, στο ότι η μουσική παίζει διαφορετικό ρόλο στην κουλτούρα ενός Δυτικού από ό,τι στην κουλτούρα ενός Πυγμαίου.  

«Τα αρνητικά συναισθήματα διαταράσσουν την αρμονία του δάσους στην κουλτούρα των Πυγμαίων, γι' αυτό θεωρούνται επικίνδυνα» δήλωσε η ερευνήτρια Ναταλί Φερνάντο, που μελετά την μουσική των Μπενζελέ εδώ και δέκα χρόνια. «Αν ένα μωρό κλαίει, οι Μπενζελέ θα τραγουδήσουν ένα χαρούμενο τραγούδι, ενώ το ίδιο θα κάνουν και όταν οι άνδρες φοβούνται να πάνε για κυνήγι. Γενικά, η μουσική χρησιμοποιείται στην κουλτούρα τους για να εξοβελίσει όλα τα αρνητικά συναισθήματα, έτσι δεν είναι παράξενο που αισθάνονται πως όλη η μουσική που ακούνε, τους κάνει να νιώθουν ωραία». Αντίθετα, στη Δύση οι άνθρωποι συχνά ακούνε μουσική που μπορεί να τους αγχώνει, να τους φοβίζει και γενικά να τους δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα.

Δεκαπέντε σκίτσα που ταρακούνησαν τον κόσμο

Μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις, λέει μια γνωστή σε όλους μας έκφραση. Όταν μάλιστα συνδυάζει τέχνη, σάτιρα, υπερβολή, αμφισβήτηση της εξουσίας και κριτική στα κακώς κείμενα της πολιτικής και της κοινωνίας, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι εντυπωσιακό. 

Οι σκιτσογράφοι διεκδικούν το δικό τους μερίδιο στη διαμόρφωση της πολιτικής και της ιστορίας παγκοσμίως, διασκεδάζοντας και προκαλώντας με την πένα τους και καταλήγοντας πολλές φορές διάσημοι, φυλακισμένοι ή... νεκροί, όπως αποδεικνύουν και τα τελευταία τραγικά γεγονότα στο Παρίσι με την επίθεση κατά της σατιρικής εφημερίδας Charlie Hebdo επειδή δημοσίευσε τα σκίτσα του προφήτη Μωάμεθ. 

Διαθέτοντας τη δύναμη να ασκούν μια ισχυρή ψυχολογική, συναισθηματική και πολιτική επίδραση, είναι πολλά τα σατιρικά εκείνα σκίτσα που ενόχλησαν αλλά και διαμόρφωσαν συνειδήσεις στη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας.  

Το πραγματικό Λονδίνο στη δύση του 18ου αιώνα 

   

Ο Άγγλος Ουίλιαμ Χόγκαρθ έγινε ευρέως γνωστός για την έντονα σατιρική διάθεση και την ηθικολογική τάση του έργου του: εικόνες με ζητιάνους, μέθυσους, διεφθαρμένους πολιτικούς, χοντρούς γαιοκτήμονες, αδίστακτους μικροαστούς. Ο Χόγκαρθ ζωγράφισε το παραπάνω σκίτσο το 1751, με στόχο να αποτυπώσει τη δική το εικόνα του Λονδίνου στη δύση του 18ου αιώνα. 

Τα «μανιακά παραληρήματα» του Ναπολέοντα

 

O Άγγλος σκιτσογράφος Τζέιμς Γκίλρεϊ «έκανε περισσότερα για την ήττα μου από όλους τους στρατούς της Ευρώπης μαζί», φέρεται να είπε κάποτε ο Ναπολέων Βοναπάρτης. Το παραπάνω σκίτσο είναι του 1803. 

Στη φυλακή για μια καρικατούρα του βασιλιά

 

Το 1832, δύο χρόνια μετά την περίφημη κατάργηση της λογοκρισίας του Τύπου στη Γαλλία από τον βασιλιά Λουδοβίκο Φίλιππο, ο Ονόρ Ντομιέρ σχεδίασε τη διάσημη καρικατούρα του βασιλιά. Ο Ντομιέρ, ο εκδότης του και ο άνθρωπος που εκτύπωσε την εικόνα διώχθηκαν με την κατηγορία ότι «προκαλεί το μίσος και την περιφρόνηση της κυβέρνησης του βασιλιά και για προσβολή στο πρόσωπο του βασιλιά». Μόνο ο Ντομιέρ κατέληξε στη φυλακή. 

Και εγένετο... Άγιος Βασίλης

 

Το σκίτσο του Αμερικανού εικονογράφου Τόμας Ναστ για το περιοδικό «Harper’s» το 1863 υπήρξε καθοριστικό για τη διαμόρφωση της σύγχρονης εικόνας του Άγιου Βασίλη. Ο αγαπημένος ήρωας των παιδιών απεικονίζεται έκτοτε παχουλός, με άσπρα γένια και κόκκινη ρόμπα. 

«Ποιος έκλεψε τα χρήματα του λαού;»

 

Το σκίτσο αποτελεί μέρος της εκστρατείας του Τόμας Ναστ κατά του διεφθαρμένου πολιτικού από τη Νέα Υόρκη, Μπος Τουίντ. Η εικόνα, με τίτλο «Ποιος έκλεψε τα λεφτά του λαού;» κυκλοφόρησε το 1871.  

Η εξαιρετικά δημοφιλής εκστρατεία του Ναστ προκάλεσε την οργή του περιβόητου πολιτικού, ο οποίος φέρεται να είχε πει σχετικά: «Σταματήστε αυτές τις καταραμένες εικόνες. Δεν με ενδιαφέρει τόσο το τι γράφουν οι εφημερίδες για εμένα. Οι εκλέκτορές μου δεν ξέρουν να διαβάζουν, αλλά μπορούν να βλέπουν τις καταραμένες εικόνες». 

Σκιτσογράφος καταζητείται, νεκρός ή ζωντανός!

 

Ο Ολλανδός Louis Raemaekers θεωρείται ο καρτουνίστας με τη μεγαλύτερη επιρροή στη διάρκεια του A’ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατηγορήθηκε ότι «θέτει σε κίνδυνο την ολλανδική ουδετερότητα», ενώ τα σκίτσα του προκάλεσαν την οργή των Γερμανών που όρισαν αμοιβή για να συλληφθεί, νεκρός ή ζωντανός. Ένα παράδειγμα αποτελεί το παραπάνω σκίτσο με τίτλο «Το γερμανικό τάνγκο». 

Τα σκίτσα έφεραν «λουκέτο»

«Ο τέλειος στρατιώτης», Ρόμπερτ Μάινορ (1916)

«Καταζητείται ο Χριστός», Αρτ Γιανγκ (1917)  

Ο Αρτ Γιανγκ και ο Ρόμπερτ Μάινορ ήταν δύο καλλιτέχνες που δημοσίευαν συχνά τα σκίτσα τους στο περιοδικό The Masses. Το περιοδικό βρέθηκε ενώπιον της δικαιοσύνης δύο φορές, καθώς κατηγορήθηκε για «συνωμοσία προκειμένου να εμποδιστεί η στράτευση». Παρόλο που οι Γιανγκ και Μάινορ απέφυγαν τη φυλάκιση, οι μηνύσεις προκάλεσαν την αναστολή της έκδοσης του περιοδικού. 

Η ζωή στα χαρακώματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου

 

Οι ρεαλιστικές εικόνες του Αμερικανού Μπιλ Μοντλίν που απεικόνιζαν τον Γουίλι και τον Τζο στα χαρακώματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ως δύο «καθημερινούς ανθρώπους», είχαν ως στόχο να μεταφέρουν στο ευρύ κοινό τις τραγικές επιπτώσεις του πολέμου. Τα σκίτσα των κουρασμένων και βρώμικων στρατιωτών στο πεδίο των μαχών δημοσιεύτηκαν σε πολλά μέσα της εποχής στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες. Το παραπάνω σκίτσο είναι του 1941.

 Μια εικόνα ξεσηκώνει θύελλα στη Βρετανία

 

Στις 8 Ιανουαρίου 1942, ο σκιτσογράφος της Daily Mirror, Φίλιπ Ζεκ, απεικόνισε έναν εξαντλημένο βρετανό ναύτη στον Ατλαντικό. «Η τιμή του πετρελαίου έχει αυξηθεί κατά ένα σεντ – Επίσημο», έγραφε η λεζάντα. Ο υπουργός Εσωτερικών της Βρετανίας χαρακτήρισε το σχόλιο ως «αντάξιο του Γκέμπελς στα καλύτερά του».  

Σύμφωνα με τον Ουίνστον Τσόρτσιλ, το σκίτσο έλεγε πως οι ζωές των ναυτικών τίθενται σε κίνδυνο με σκοπό την αύξηση των κερδών των «βαρόνων» του πετρελαίου. Εκτίμησε επίσης πως θα υπονόμευε το ηθικό των ναυτικών και διέταξε έρευνα για να διαπιστώσει σε ποιον ανήκε η εφημερίδα. Η υπόθεση προκάλεσε μία από τις εντονότερες διαμάχες στη χώρα, τη στιγμή μάλιστα που ο Ζεκ με το έργο του ήθελε να πει πως η έλλειψη πετρελαίου θα θέσει σε κίνδυνο τις ανθρώπινες ζωές. 

Ο βρώμικος, άσχημος και κακός Εβραίος

 

Κάθε εβδομάδα, η εφημερίδα Der Sturmer, που αποτελούσε το όργανο της αντισημιτικής προπαγάνδας των Ναζί (κεντρικό της σλόγκαν ήταν: «Οι Εβραίοι είναι οι δυστυχία μας»), δημοσίευε στο πρωτοσέλιδό της καρικατούρες άσχημων, κακεντρεχών Εβραίων. Η εικόνα του Εβραίου, βάσει της εφημερίδας, ήταν εύκολα αναγνωρίσιμη: άσχημος, αξύριστος, κοντός, χοντρός, με τα σάλια να τρέχουν...  

Μετά τον πόλεμο, το Δικαστήριο της Νυρεμβέργης συμπεριέλαβε στους κατηγορούμενος για εγκλήματα κατά της ειρήνης, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τον εκδότη της Der Sturmer. Ο Γιούλιους Στράιχερ κρίθηκε ένοχος και απαγχονίστηκε τον Οκτώβριο του 1946.

Κερδίζοντας μια θέση στη «λίστα των εχθρών» του Νίξον

 

Στα σκίτσα του ο Αμερικανός Herblock παρακολουθεί την άνοδο και την πτώση του αμερικανού προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον. Κάποια από τα διασημότερα καρτούν του που ασκούν κριτική στην κυβέρνηση στη διάρκεια του σκανδάλου Γουοτεργκέιτ τού χάρισαν το τρίτο του βραβείο Πούλιτζερ το 1979. Μάλιστα, ο Νίξον ακύρωσε τη συνδρομή του στην εφημερίδα Washington Post, αφότου δημοσίευσε σκίτσο του να βγαίνει από έναν υπόνομο το 1954.  

Το ίδιο μοτίβο είχε χρησιμοποιήσει και κατά του γερουσιαστή Τζόζεφ Μακάρθι. Ο σκιτσογράφος κατέληξε να αποτελεί μέρος της περίφημης «λίστας των εχθρών» του Νίξον. 

Όταν ο Κίσινγκερ «πηδούσε» τον κόσμο

   

«Πηδώντας τον κόσμο» ήταν το όνομα του σκίτσου που απεικόνιζε τον «Μέτερνιχ» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, Χένρι Κίσινγκερ, και δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό περιοδικό The Nation το 1984. Ο Κίσινγκερ εμφανίζεται στο κρεβάτι, έχοντας από κάτω του τον πλανήτη, που έχει τη μορφή γυναίκας.  

«Στα περίπου 30 χρόνια στο The Nation, πρώτα ως δημοσιογράφος, έπειτα ως ιδιοκτήτης και εκδότης, μόνο μια φορά εισέβαλε το προσωπικό στο γραφείο μου με μια αίτηση που απαιτούσε να μην δημοσιεύσουμε κάτι», θυμάται ο Βίκτο Ναβάσκι. 

«Δεν πρέπει να ζωγραφίσω τον Μωάμεθ»

 

Όταν η δανέζικη εφημερίδα Jyllands-Posten δημοσίευσε το 2005 σκίτσα του προφήτη Μωάμεθ, βίαιες διαδηλώσεις ξέσπασαν σε πολλές μουσουλμανικές χώρες, πρεσβείες έκλεισαν για λόγους ασφαλείας και επιβλήθηκε μποϊκοτάζ στα δανικά προϊόντα. Ο Κουρτ Βέστεργκορντ, που είχε ζωγραφίσει τα πιο αμφιλεγόμενα σκίτσα, γλίτωσε το 2010 από μια δολοφονική απόπειρα εναντίον του.  

Απαντώντας, ο σκιτσογράφος της γαλλικής εφημερίδας Le Monde, Plantu, σχεδίασε το διάσημο σκίτσο του, όπου έγραφε ξανά και ξανά «δεν πρέπει να ζωγραφίσω τον Μωάμεθ», καταλήγοντας να αποτυπώνει τη μορφή του προφήτη. 

Το ζεύγος Ομπάμα ως… τρομοκράτες

   

Ο τότε υποψήφιος των Δημοκρατών για την προεδρία των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα είχε καταδικάσει το σκίτσο του περιοδικού The New Yorker ως «κακόγουστο και προκλητικό». Η εικόνα δημοσιεύτηκε στο πρωτοσέλιδο του περιοδικού και απεικόνιζε τον υποψήφιο με παραδοσιακή αραβική ενδυμασία και τη σύζυγό του σαν τρομοκράτισσα.  

Το περιοδικό απάντησε στην κριτική πως επρόκειτο για μία σατιρική αναφορά στις επιθέσεις δεξιών και ακροδεξιών κύκλων στις ΗΠΑ κατά του Μπάρακ Ομπάμα. «Συνδυάζει φανταστικές εικόνες για το ζεύγος Ομπάμα και δείχνει το πόσο παραποιημένες είναι οι εικόνες», ανέφερε.