Η κλιματική αλλαγή φέρνει (και) σεισμούς!

Εντονα σεισμικά φαινόμενα και συνεχείς μετακινήσεις τεκτονικών πλακών σε ολόκληρο τον πλανήτη πυροδοτούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η υπερθέρμανση του πλανήτη, με τους επιστήμονες να επισημαίνουν πως οι ατμοσφαιρικές διαταραχές δεν προκαλούν μόνο λιώσιμο των πάγων και ερημοποίηση, αλλά επιδρούν και στις γεωλογικές διεργασίες που γίνονται στον φλοιό της Γης, ευνοώντας την εκδήλωση καταστροφικών γεγονότων.

Όπως αναφέρει η «Ημερησία», εξετάζοντας τους γεωλογικούς και γεωμορφολογικούς κινδύνους από την κλιματική αλλαγή, οι ειδικοί έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι αλλαγές στο κλίμα μπορεί να διαταράξουν την ευαίσθητη ισορροπία του πλανήτη μας και να προκαλέσουν μια σειρά από γεωλογικές καταστροφές. Πολλοί επιστήμονες είχαν εκφράσει στο παρελθόν την υποψία ότι οι διεργασίες που γίνονται στον φλοιό της Γης, όπως για παράδειγμα η κίνηση των λιθοσφαιρικών πλακών, συνδέονται με τις κλιματικές συνθήκες.

Στο Λονδίνο, μια ομάδα ειδικών έχει υποστηρίξει ότι τα πετρώματα του φλοιού είναι ευαίσθητα στις διαφοροποιήσεις που παρουσιάζουν ο αέρας, το νερό των ωκεανών και οι πάγοι, με τον καθηγητή του Πανεπιστημιακού Κολεγίου του Λονδίνου (UCL) Μπιλ Μαγκουάιρ να επισημαίνει χαρακτηριστικά ότι «δεν χρειάζεται να παρουσιαστούν ευρείας κλίμακας αλλαγές στη βιόσφαιρα για να νιώσουμε τον φλοιό να αντιδρά κάτω από τα πόδια μας». 

Πώς η κλιματική αλλαγή επιδρά στις κινήσεις των τεκτονικών πλακών  

Την ίδια στιγμή, ομάδα επιστημόνων από τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Αυστραλία επιβεβαιώνει το γεγονός, επισημαίνοντας σε έρευνά τους ότι η ενίσχυση των μουσώνων στην Ινδία επιτάχυνε κατά 20% τις κινήσεις της ινδικής πλάκας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 10 εκατομμυρίων ετών, προκαλώντας αντίστοιχα σεισμικά φαινόμενα. Η κλιματική αλλαγή συντελείται από τις αυξημένες εκπομπές αερίων και έχει προκαλέσει αύξηση της συχνότητας των ακραίων καιρικών φαινομένων.

 

Ομάδα ειδικών από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και του UCL υποστήριξαν με βάση μελέτες που διενήργησαν ότι οι μικρές αλλαγές του επιπέδου της στάθμης της θάλασσας μπορεί να επηρεάσουν τη σεισμικότητα στην Ανατολική Ανωφέρεια του Ειρηνικού (Εast Ρacific Rise), που είναι μια από τις πιο γρήγορα εκτεινόμενες τεκτονικές πλάκες του πλανήτη. Οι ειδικοί επικέντρωσαν την έρευνά τους στη λεγόμενη ανατολική μικροπλάκα, η οποία εκτείνεται κάτω από τον ωκεανό στα ανοιχτά των Νησιών του Πάσχα. Επέλεξαν να μελετήσουν την πλάκα αυτή επειδή είναι σχετικά απομονωμένη από γειτονικά ρήγματα και επειδή θα ήταν ευκολότερο να διακρίνουν τις αλλαγές στα χαρακτηριστικά της εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. 

Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις τους, από το 1973 και μετά, η έλευση του Ελ Νίνιο κάθε λίγα χρόνια συνδεόταν με μια μεγαλύτερη συχνότητα εκδήλωσης υποθαλάσσιων σεισμών με μέγεθος από 4 έως 6 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ. Οι Άγγλοι επιστήμονες είναι πεπεισμένοι ότι οι σεισμοί προκαλούνταν από το Ελ Νίνιο επειδή το φαινόμενο αυτό οδηγούσε σε άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά μερικά χιλιοστά, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η πίεση των ρευστών στους πόρους των πετρωμάτων κάτω από τον πυθμένα. Η πίεση αυτή, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι αρκετή για να εξουδετερώσει τις δυνάμεις της τριβής που συγκρατούν στη θέση τους τις πλάκες των πετρωμάτων, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για την ολίσθηση ρηγμάτων.  

Πρόβλεψη σεισμών 

​Η μακροχρόνια αλλαγή του κλίματος έχει τη δυνατότητα να περιστρέψει τις τεκτονικές πλάκες της Γης, όπως έχει επισημάνει στο παρελθόν μελέτη του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας (ANU). 

Οι ερευνητές του ANU, σε συνεργασία με επιστημονική ομάδα από τη Γερμανία και τη Γαλλία, έχουν παρατηρήσει μια σύνδεση μεταξύ της κίνησης της ινδικής πλάκας κατά τα τελευταία 10.000.000 χρόνια και της εντατικοποίησης των ινδικών μουσώνων.

Το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας

Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε ότι οι μουσώνες αυξάνονται κατά 4 μέτρα κάθε χρόνο, επιταχύνοντας την κίνηση της ινδικής πλάκας κατά 1 εκατοστό τον χρόνο, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε ο Δρ. Τζιανπιέρο Ιαφαλντάνο από το ANU, επισημαίνοντας πως «η σημασία του ευρήματος αυτού έγκειται στην αναγνώριση, για πρώτη φορά, ότι οι μακροπρόθεσμες κλιματικές αλλαγές έχουν τη δυνατότητα να ενεργούν ως δύναμη και να επηρεάζουν την κίνηση των τεκτονικών πλακών». 

Αυτό που ελπίζουν οι επιστήμονες είναι ότι αυτά τα ευρήματα θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν για την πρόβλεψη σεισμών μεγάλης κλίμακας. «Οι σεισμοί συμβαίνουν όταν οι δυνάμεις που κινούν τις πλάκες κατά μήκος των ορίων τους φθάνουν ορισμένα όρια. Για να κατανοήσουμε το σεισμικό δυναμικό των ορίων των πλακών, είναι σημαντικό να εντοπίσουμε όλους τους πιθανούς παράγοντες που προκάλεσαν αλλαγή στην κίνηση των πλακών κατά το παρελθόν» προσέθεσε ο Δρ. Τζιανπιέρο Ιαφαλντάνο. «Ωστόσο, δεν μπορούμε να συναγάγουμε ότι η υπερθέρμανση θα επιφέρει μεγαλύτερη συχνότητα ισχυρών σεισμών, καθώς πρόκειται για εξελίξεις που σημειώνονται σε βάθος εκατομμυρίων ετών». 

Νέες δεσμεύσεις ΗΠΑ-Κίνας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής 

Το πρόβλημα της αντιμετώπισης της υπερθέρμανσης του πλανήτη φιλοδοξούν να επιλύσουν οι ισχυροί του πλανήτη, μόνο που μέχρι στιγμής δεν έχει επιτευχθεί δεσμευτική συμφωνία. 

​Ως θετικές κρίνονται οι τελευταίες εξελίξεις, σύμφωνα με τις οποίες οι ΗΠΑ δεσμεύονται να μειώσουν έως το 2025 τα επίπεδα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα μεταξύ 26% και 28%, ενώ αντιστοίχως η Κίνα έθεσε ως στόχο να αρχίσει να μειώνει τις εκπομπές τις ως το 2030, ή και νωρίτερα, αυξάνοντας ταυτόχρονα τη χρήση μη επιβλαβών καυσίμων κατά 20% μέχρι το ίδιο έτος. «Ως οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες, ενεργειακοί καταναλωτές και εκπομπείς αερίων του θερμοκηπίου έχουμε ειδική ευθύνη να ηγηθούμε της παγκόσμιας προσπάθειας ενάντια στην κλιματική αλλαγή» δήλωσε ο Μπαράκ Ομπάμα, τονίζοντας πως «ελπίζουμε να ενθαρρύνουμε όλες τις μεγάλες οικονομίες να έχουν φιλοδοξίες, όλες οι χώρες, αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες, να εργαστούν, ώστε να φτάσουμε σε μία ισχυρή κλιματική συμφωνία την επόμενη χρονιά».

 

Όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος, απώτερος στόχος είναι «να επιτύχει μια βαθιά, στο σύνολο της οικονομίας, μείωση της τάξης του 80% μέχρι το 2050». Παράλληλα επισήμανε πως η συγκεκριμένη δράση σηματοδοτεί την πρώτη φορά που η Κίνα συναινεί να περιορίσει τις εκπομπές αερίων της και ότι «οι Κινέζοι καλούν σε μια ενεργειακή επανάσταση, η οποία θα περιλαμβάνει ένα ευρύ μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα που θα εμποδίσει την ατμοσφαιρική ρύπανση». 

Παράλληλα, η Κίνα συμφώνησε να παρέχει «επιπλέον 800-1.000 GW πυρηνική, αιολική, ηλιακή και άλλου είδους μηδενικής εκπομπής ηλεκτροπαραγωγή μέχρι το 2030, περισσότερο από όλα τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με άνθρακα που υπάρχουν σήμερα στην Κίνα». 

Μη ρεαλιστικό σχέδιο 

Ο επικεφαλής της νέας ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας στην αμερικανική Γερουσία Μιτς Μακόνελ απέρριψε ως μη ρεαλιστικό σχέδιο τους νέους στόχους για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που όρισαν οι ΗΠΑ στο Πεκίνο. 

«Αυτό το μη ρεαλιστικό σχέδιο, που ο πρόεδρος θα παραδώσει στον διάδοχό του, σημαίνει σίγουρα υψηλότερες τιμές ενέργειας και πολύ λιγότερες θέσεις εργασίας» τόνισε ο Μακόνελ, ρεπουμπλικανός γερουσιαστής του Κεντάκι. Όπως προαναφέρθηκε, στο Πεκίνο οι ΗΠΑ δεσμεύτηκαν να μειώσουν τις εκπομπές των ρύπων τους κατά 26 με 28% έως το 2025, σε σχέση με το 2005. «Ο ιδεολογικός πόλεμος του προέδρου κατά του άνθρακα θα αυξήσει την πίεση στις οικογένειες της μεσαίας τάξης και στους ανθρακωρύχους που τα βγάζουν πέρα δύσκολα» αντέτεινε ο επικεφαλής της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας. 

Πράσινο Ταμείο 

Ταυτόχρονα, οι Ηνωμένες Πολιτείες προτίθενται να ενισχύσουν με 3 δισ. δολάρια το ειδικό Πράσινο Κλιματικό Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών με σκοπό να βοηθήσουν φτωχότερα, πιο ευάλωτα αναπτυσσόμενα κράτη να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή και να αναπτύξουν καθαρότερη ενέργεια, σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.

 

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προσπαθεί να συγκεντρώσει τουλάχιστον 10 δισ. δολάρια για το ταμείο, προκειμένου να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά τις αυξανόμενες θερμοκρασίες και τη στάθμη των ωκεανών, καθώς και τα ολοένα πιο συχνά ακραία καιρικά φαινόμενα. Ο άλλος σημαντικός στόχος του ταμείου, το οποίο εδρεύει στη Νότια Κορέα, είναι να ενισχύσει την ανάπτυξη ενεργειακών πηγών που περιορίζουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τη χρήση ορυκτών καυσίμων. 

Η προσφορά των ΗΠΑ διπλασιάζει τις έως τώρα εισφορές των άλλων κρατών, μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Γερμανία με ένα δισεκατομμύριο δολάρια η καθεμία, και οι Ολλανδία, Σουηδία, Ελβετία, Δανία, Νορβηγία, Μεξικό, Λουξεμβούργο και Τσεχία με χαμηλότερα ποσά.