Αρχαία Ελλάδα: Υπήρχαν και γυναίκες φιλόσοφοι

Οι περισσότεροι έχουν μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τη θέση της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα. 

Επειδή διδάσκεται λανθασμένα, ακόμα και στα σχολεία, επικρατεί η αντίληψη ότι οι Ελληνίδες ζούσαν κλεισμένες μέσα στο σπίτι, δίχως καμία συμμετοχή στα κοινά, στην Παιδεία και στις Επιστήμες. Κι όμως, οι γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα είχαν παρόμοια δικαιώματα με τις σημερινές, εκτός από το δικαίωμα ψήφου. Πολιτικά δικαιώματα δεν δικαιούνταν γιατί τέτοια είχαν μόνο όσοι μπορούσαν να υπερασπιστούν την πολιτεία τους. Αυτός ήταν ο άλλωστε ο θεσμός του πο-λίτη – οπ-λίτη.

Πολλές μάλιστα, διακρίθηκαν όχι μόνο στις επιστήμες αλλά αντιμετωπίστηκαν κιόλας ως ισάξιοι φιλόσοφοι των ανδρών συναδέλφων τους. Ορισμένες εξ αυτών είναι:

ΑΒΡΟΤΕΛΕΙΑ: Πρόκειται για μια Πυθαγόρεια φιλόσοφο από τον Τάραντα.

ΑΓΛΑΟΝΙΚΗ: Αναφερόμενη από τον Πλούταρχο ως Αγανίκη (5ος αι. π.Χ.), ήταν η πρώτη χρονολογικά γυναίκα αστρονόμος της αρχαίας Ελλάδας με καταγωγή από τη Θεσσαλία. Δεν είναι γνωστό τίποτα από τη ζωή της, ωστόσο αναφέρεται ότι ήταν διάσημη για την ικανότητά της να προβλέπει τις εκλείψεις Ηλίου με ακρίβεια ώρας, κάτι παρόμοιο δηλαδή με τον περίπου σύγχρονό της Θαλή. Σήμερα, ο κρατήρας Αγλαονίκη στο νότιο ημισφαίριο της Αφροδίτης, που έχει διάμετρο 64 km, ονομάσθηκε έτσι προς τιμή της αρχαίας αυτής αστρονόμου.

ΑΓΝΟΔΙΚΗ: Η πρώτη γυναικολόγος τον 4ο αιώνα π.Χ., η οποία αναγκάστηκε να ντυθεί άντρας για να παρακολουθήσει μαθήματα γυναικολογίας. Μάλιστα, κατηγορήθηκε ότι είχε σχέσεις με τις ασθενείς της και δικάστηκε ως «άνδρας γιατρός που διατηρούσε ερωτικές σχέσεις με τις ασθενείς του». Στη διάρκεια της δίκης και για να υπερασπιστεί τον εαυτό της, αναγκάστηκε να αποκαλύψει την πραγματική της ταυτότητα. Το αποτέλεσμα ήταν να αθωωθεί. Η αθώωση μάλιστα δημιούργησε «δεδικασμένο» και παράλληλα αλλαγή του νόμου που επέτρεπε πλέον και στις γυναίκες να ασκούν την Ιατρική.

ΑΙΘΡΑ: Με την ιδιότητα της δασκάλας της αριθμητικής (λογιστικής), δίδασκε τους νέους με τη χρήση άβακα και συμβόλων (κρητικοκομυκηναϊκό σύστημα) τον 10 αιώνα π.Χ.

ΑΞΙΟΘΕΑ: (4ος π.Χ. αιώνας). Μαθήτρια της ακαδημίας του Πλάτωνος. Ήρθε στην Αθήνα από την Πελοποννησιακή πόλη Φλιούντα. Δίδαξε μαθηματικά και φυσική στην Κόρινθο και την Αθήνα.

ΛΑΣΘΕΝΕΙΑ (4ος π.Χ. αιώνας). Η Λασθενία από την Αρκαδία φοίτησε στην Ακαδημία του Πλάτωνα με κατεύθυνση τα Μαθηματικά και τη Φιλοσοφία. Μετά τον θάνατο του Πλάτωνα, συνέχισε τις σπουδές της κοντά στον ανιψιό του Σπεύσιππο.

ΑΡΕΤΗ: Κόρη του Αρίστιππου (ιδρυτή της Κυρηναϊκής φιλοσοφικής σχολής), και η Αρετή σπούδασε στην ακαδημία του Πλάτωνος. Δίδαξε μαθηματικά, φυσική και ηθική φιλοσοφία στην Αττική και έγγραψε σαράντα τουλάχιστον βιβλία, τουλάχιστον δύο από τα οποία ήταν πραγματείες για τα μαθηματικά. Μετά τον θάνατο του πατέρα της, τον διαδέχθηκε, κατόπιν εκλογής στην διεύθυνση της Σχολής. Χαρακτηριστικό είναι ότι ανάμεσα στους μαθητές της συγκαταλέγονταν και 100 περίπου φιλόσοφοι.

ΑΡΙΓΝΩΤΗ: Φιλόσοφος, συγγραφέας, μαθηματικός από την Σάμο. Η Αριγνώτη έγραψε πολλά φιλοσοφικά έργα και το μαθηματικό βιβλίο «ΠΕΡΙ ΑΡΙΘΜΩΝ».

ΒΙΤΑΛΗ: Κόρη της Δαμούς και εγγονή του Πυθαγόρα. Γνώστρια των πυθαγόρειων μαθηματικών.

ΔΑΜΩ: Θυγατέρα του Πυθαγόρα και της Θεανούς, δίδαξε τα πυθαγόρεια δόγματα στην Σχολή του Κρότωνος. Μετά την διάλυση της Σχολής, η Δαμώ, στην οποία ο Πυθαγόρας είχε εμπιστευτεί τα γραπτά του έργα, με την ρητή εντολή να μην τα ανακοινώσει σε αμύητους, κατέφυγε στην Αθήνα. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τήρησε την παραγγελία του πατέρα της. Αργότερα όμως δημοσίευσε μόνο την γεωμετρική διδασκαλία του Πυθαγόρα, με την βοήθεια του Φιλολάου και του Θυμαρίδα.