Τα χαμένα αριστουργήματα του Φειδία

Ο Φειδίας (περ. 490 π.Χ. - 430 π.Χ.) ήταν Έλληνας γλύπτης, ζωγράφος και αρχιτέκτονας, ο οποίος έζησε τον 5ο αιώνα π.Χ. και θεωρείται ευρέως ως ένας από τους σημαντικότερους γλύπτες της Κλασικής εποχής. Το Άγαλμα του Ολυμπίου Διός στην Ολυμπία, το οποίο φιλοτέχνησε ο Φειδίας, ήταν ένα από τα Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.

Ο Φειδίας σχεδίασε επίσης τα αγάλματα της θεάς Αθηνάς που βρίσκονταν στην Ακρόπολη των Αθηνών, δηλαδή την Αθηνά Παρθένο, που βρισκόταν μέσα στον Παρθενώνα, και την Αθηνά Προμάχο, ένα κολοσσιαίο χάλκινο άγαλμα που βρισκόταν ανάμεσα στο Ερεχθείο και τα Προπύλαια.

Τα πρώτα έργα του Φειδία ήταν αφιερωμένα εις μνήμην της νίκης των Ελλήνων στον Μαραθώνα εναντίον των Περσών. Στους Δελφούς ο Φειδίας ανήγειρε ένα γλυπτικό σύμπλεγμα από ορείχαλκο, που περιελάμβανε τα αγάλματα του Απόλλωνα και της Αθηνάς, μερικών άλλων ηρώων μαχητών και του στρατηγού Μιλτιάδη.

Αργότερα κατασκεύασε τη χάλκινη Αθηνά Προμάχο που ήταν ανάθημα της Αθήνας στην Ακρόπολη από τα λάφυρα της νίκης. Το άγαλμα είχε ύψος 8-9 μέτρα και όπως αναφέρει ο περιηγητής του 2ου αιώνα μ.Χ. Παυσανίας, η αιχμή του δόρατος και η κορυφή του λοφίου από το κράνος της ήταν ορατά από το Σούνιο. Ήταν στημένο μεταξύ Προπυλαίων και Ερεχθείου, όπου διατηρείται η θεμελίωση του βάθρου.

Ο Φειδίας φιλοτέχνησε το περίφημο χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου για το σηκό του Παρθενώνα (446-438 π.Χ.), που είχε κολοσσιαίο μέγεθος και αποτέλεσε καινοτομία στην τεχνική των λατρευτικών αγαλμάτων. Όμως το έργο θα πρέπει να καταστράφηκε από την πυρκαγιά που έπληξε το εσωτερικό του ναού τον 3ο αι. μ.Χ. Έχει απομείνει ένα μέρος της θεμελίωσης του βάθρου στο δάπεδο του Παρθενώνα

Η Αθηνά Παρθένος υπήρξε μία δημιουργία που συνδύαζε τα πολύτιμα υλικά με τα μυθολογικά θέματα και συμπύκνωνε το ιστορικό παρελθόν και τη δύναμη της Αθηναϊκής δημοκρατίας του 5ου π.Χ. αιώνα. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος αναφέρει το ύψος του αγάλματος (11,544 μ.) και ο Παυσανίας αναλυτική περιγραφή. Μία ιδέα για τον τύπο του αγάλματος παρέχουν τα ρωμαϊκά αντίγραφα, όπως η Αθηνά Lenormant και η Αθηνά του Βαρβακείου(Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο).

Η θεά ήταν όρθια σε βάθρο ύψους 1,20 μ., φορούσε αιγίδα και πλούσια κοσμημένο κράνος. Στο δεξί της χέρι κρατούσε χρυσή Νίκη, ενώ το αριστερό άγγιζε την ασπίδα, όπου φώλιασε το ιερό φίδι, υπόσταση του μυθικού Εριχθόνιου. Στον ξύλινο πυρήνα του αγάλματος στερεώνονταν τα ενδύματα με μορφή σφυρήλατων ελασμάτων χρυσού, ενώ το πρόσωπο και τα γυμνά μέρη της μορφής ήταν από πλάκες ελεφαντόδοντου. Ο χρυσός ζύγιζε 44 τάλαντα (1.140 χλγρ)

.Η τεράστια ποσότητα χρυσού έδωσε αφορμή στους εχθρούς του Φειδία να τον κατηγορήσουν για κατάχρηση. Ο Φειδίας απέδειξε την αθωότητά του, επειδή ο Περικλής τον είχε συμβουλέψει να κάνει το χρυσό ένδυμα της Αθηνάς συναρμολογούμενο. Έτσι μπόρεσε να το αποσυναρμολογήσει και να το ζυγίσει. Το βάρος του χρυσού βρέθηκε ακέραιο κι έτσι ο Φειδίας αθωώθηκε. Όμως κατόπιν κατηγορήθηκε για αλαζονεία επειδή στην εξωτερική όψη της ασπίδας της Αθηνάς, που έφερε ανάγλυφη Αμαζονομαχία, παράστησε σε δύο Αθηναίους πολεμιστές το πορτρέτο του Περικλή και το δικό του. Ο Φειδίας συνελήφθη και καταδικάστηκε.

Ο Πλούταρχος αναφέρει ότι ο Φειδίας πέθανε στη φυλακή, ενώ σύμφωνα με το χρονικογράφο του 4ου αιώνα π.Χ. Φιλόχωρο, μετά την ολοκλήρωση της Παρθένου ο Φειδίας εγκατέλειψε για πάντα την Αθήνα για να αποφύγει την καταδίκη και πήγε στην Ολυμπία.

Το εργαστήριό του βρισκόταν στην Άλτη. Εκεί, με τους τεχνίτες του εργαστηρίου του και συνεργάτη το γλύπτη Κολώτη, φιλοτέχνησε το κολοσσιαίο χρυσελεφάντινο λατρευτικό άγαλμα του Διός, ύψους 11 μ., το διασημότερο έργο του στην αρχαιότητα, ώστε περιελήφθη στα επτά θαύματα του κόσμου.

Για το άγαλμα του Διός δεν σώζεται κανένα στοιχείο εκτός από μερικές μικρές παραστάσεις σε νομίσματα της Ηλείας, που δίνουν μία γενική μόνο ιδέα της στάσεως και του σχήματος της κεφαλής. Ο θεός ήταν καθισμένος σε θρόνο με σκήπτρο στο αριστερό του χέρι και Νίκη στο δεξί. Στα σανδάλια του αναγραφόταν η επιγραφή "Φειδίας Χαρμίδου υιός μ' εποίησε Αθηναίος". Τα γυμνά μέρη του σώματος ήταν από ελεφαντόδοντο ενώ τα ενδύματα ήταν από χρυσάφι. Ο θρόνος έφερε πλουσιότατο γλυπτικό διάκοσμο καθώς ήταν από χρυσό, ελεφαντόδοντο, έβενο και πολύτιμους λίθους.

Alma Tadema :Παρουσίαση του Παρθενώνα από τον Φειδία -1868

Δυστυχώς όμως και εδώ τον Φειδία τον κυνήγησε η ίδια μοίρα, αφού ξανά κατηγορήθηκε για κατάχρηση και κλοπή χρυσού και φυλακίστηκε ως το θάνατό του. Το 408 μ.Χ. την εποχή του Θεοδοσίου ο ναός πυρπολήθηκε, και το άγαλμα καταστράφηκε ή κατατεμαχίστηκε και λεηλατήθηκε.

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ο Θεοδόσιος το 390 μ.Χ. το μετέφερε στην Κωνσταντινούπολη, όπου καταστράφηκε από φωτιά το 416 μ.Χ. Ο ναός λεηλατήθηκε από τους Γότθους, και τα υπολείμματά του γίνανε χριστιανικός ναός μέχρι που γκρεμίστηκε από έναν σεισμό. Αργότερα τα ερείπια σκεπάστηκαν από την κοίτη του ποταμού Αλφειού.

Το 1875 μια γερμανική αποστολή έκανε αρχαιολογικές ανασκαφές και μέχρι το 1881 επανέφερε στο φως τα ερείπια, κάτω από τέσσερα μέτρα χώμα.

Το 1958, στη χριστιανική βασιλική που κτίστηκε στη θέση του εργαστηρίου του Φειδία, οι ανασκαφές έφεραν στο φως εργαλεία, θραύσματα από ελεφαντόδοντο, πήλινα καλούπια και λοιπό εξοπλισμό χύτευσης, καθώς και αγγείο με χαραγμένο το όνομα του Φειδία.

Το πραγματικό ταξίδι του Οδυσσέα και γιατί μας το έκρυψαν

Η περιπλάνηση του Οδυσσέως.

α) η μελέτη της Εριέττας Μέρτζ
Η πρώτη που ετόλμησε να έρθει αντιμέτωπη προς την επικρατούσα άποψη ότι οι περιπλανήσεις του Οδυσσέως έγιναν ...μέσα στην Μεσόγειο ήταν η Αμερικανίδα Εριέττα Μέρτζ (Henrietta Mertz) η οποία το 1965 εξέδωσε στο Σικάγο των Η.Π.Α. το βιβλίο " The Wine Dark Sea" (τίτλος στα Ελληνικά "ΟΙΝΩΨ ΠΟΝΤΟΣ" εκδόσεις ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ -1995)και αργότερα το 1967 τα "Αργοναυτικά" δια των οποίων με μεγάλη πειστικότητα -στηριζόμενη στις δικές της προσωπικές έρευνες και εξερευνήσεις στην Β. και Ν. Αμερική- διατυπώνει την θέση ότι το ταξίδι του Οδυσσέως είχε και ένα σημαντικό σκέλος εκτός Μεσογείου. Η άποψη της κ. Μέρτζ είναι ότι ο Οδυσσέας ταξίδεψε μέχρι τις ακτές της Αμερικής βοηθούμενος από τα θαλάσσια ρεύματα. Η κ. Μέρτζ εντόπισε τα μέρη που επισκέφθηκε ο Οδυσσέας με βάση την ταχύτητα που κινούνται τα θαλάσσια ρεύματα και την διάρκεια των ταξιδιών από σταθμό σε σταθμό όπως αναφέρονται στην Οδύσσεια. Οι απόψεις της κ. Μέρτζ ενισχύονται και από αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν βρεθεί στην Αμερικανική ήπειρο.


Σχεδιάγραμμα που παρουσιάζει την περιπλάνηση του Οδυσσέα μετά την πτώση της Τροίας βάσει των διαπιστώσεων της Εριέττας Μέρτζ (η οποία μελέτησε εδάφιο προς εδάφιο το κείμενο του Ομήρου σε συνδυασμό με διάφορες νεότερες ανακαλύψεις και παρατηρήσεις που αναφέρονται από τον ίδιο τον Όμηρο π.χ. διάρκεια ταξιδιού κλπ). Στον χάρτη επισημαίνονται η περιοχή που υπήρξαν οι Σειρήνες , σε ποιο σημείο της Αμερικάνικης ηπείρου ήταν η Σκύλλα και η Χάρυβδης και μέσο ποίας οδού ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη βοηθούμενος καθ' όλη την διαδρομή από το ρεύμα του κόλπου (Gulf stream) .

β) η μελέτη του Ζίγκφριντ Πετρίδη
Οι Έλληνες έχουν μία αποδεδειγμένη ναυτική ιστορία που ξεκινάει τουλάχιστον από το 7.250 π. Χ. όπως αποδεικνύεται από τα ευρήματα του σπηλαίου Φράχθι στην Αργολίδα.

«...Η μοναδικότης του Ελληνικού γεωγραφικού χώρου, ήτοι η παρουσία εις μικράν σχετικώς έκτασιν, το Αιγαίον Πέλαγος, εκατοντάδων νήσων, επέτρεψε εις τους προϊστορικούς κατοίκους του, λίαν ενωρίς την ανάπτυξιν της δια θαλάσσης επικοινωνίας. Με την πάροδο των ετών και την απόκτησιν πείρας θαλασσίων ταξιδίων, οι Αιγαίοι ναυτικοί έγιναν τολμηρώτεροι, πλεύσαντες προς βορράν εις τον Εύξεινον πόντον, προς νότον εις Αίγυπτον και "Φοινίκην" και δυσμάς εις Ιταλίαν και Ιβηρίαν. Ανακαλύψαντες ότι η θάλασσα εις ην εταξίδευον περιεβάλλεντο παντού υπό ξηράς με μία μόνον έξοδον, δεν εδίστασαν να εξέλθουν τραπέντες όπως είδομεν προς βορράν (σημ. της ΑΕΙ- Κασσιτερίδες νήσοι = Αγγλία) δια τον κασσίτερον και δια το ήλεκτρον, αλλά και προς δυσμάς ως θ' αποδείξωμεν...» ("ΟΔΥΣΣΕΙΑ" ελληνική έκδοση, σελίδα 139)

Η Ελληνική γραμματεία είναι πλούσια σε αναφορές για τις γεωγραφικές γνώσεις των αρχαίων προγόνων μας. Στην μελέτη του κ. Πετρίδη παρουσιάζονται στοιχεία που αφορούν τις
γεωγραφικές γνώσεις για περιοχές :

- του Βορρά (υπερβορέα)
- της Ανατολής (Ασίας)
- του Νότου (Αιθιοπία, Κυρηναϊκή, Αίγυπτος, λοιπή βόρεια Αφρική)
- και της Δύσεως (Ιταλία, νήσοι δυτικώς της Ιταλίας α) Σαρδηνία, β) Κορσική γ) Έλβα δ) Καπρί ε) Ίσκια , Ιβηρική χερσόνησος, Γαλλία, βόρειο-ανατολική Ευρώπη, Βρετανία - Ιρλανδία.

Από την Ελληνική γραμματεία προκύπτει ότι οι Έλληνες έχουν μεγάλη εξοικείωση με τις αστρονομικές παρατηρήσεις (παράδειγμα οι αστρονομικές αναφορές των Ορφικών ύμνων) και οι ναυτικοί της εποχής χρησιμοποιούν τους αστερισμούς για να προσανατολίζονται κατά την διάρκεια της νυχτερινή πλεύση τους.


Μεγάλη βαρύτητα στην έρευνα του ταξιδιού του Οδυσσέως έχουν οι αστρονομικές αναφορές της Οδύσσειας. Αναφέρεται από τον Όμηρο ότι «ΑΡΚΤΟΝ Θ' ΗΝ ΚΑΙ ΑΜΑΞΑΝ ΕΠΙΚΛΗΣΙΝ ΚΑΛΕΟΥΣΙΝ, ΗΤ' ΑΥΤΟΥ ΣΤΡΕΦΕΤΑΙ ΚΑΙ Τ' ΩΡΙΩΝΑ ΔΟΚΕΥΕΙ, ΟΙΗ Δ' ΑΜΜΟΡΟΣ ΕΣΤΙ ΛΟΕΤΡΩΝ ΩΚΕΑΝΟΙΟ ΤΗΝ ΓΑΡ ΔΗ ΜΙΝ ΑΝΩΓΕ ΚΑΛΥΨΩ, ΔΙΑ ΘΕΑΩΝ, ΠΟΝΤΟΠΟΡΕΥΟΜΕΝΑΙ ΕΠ' ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΧΕΙΡΟΣ ΕΧΟΝΤΑ» (ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Ε 273) δηλαδή : "και την 'Αρκτον (Μ. 'Αρκτο) που την ονομάζουν και 'Αμαξα, που κλωθογυρίζει αυτού και παραφυλάει τον Ωρίωνα και που μονάχ' αυτή είναι αμέτοχη στα λουσίματα του Ωκεανού, (σημ. της ΑΕΙ : δηλαδή ο αστερισμός είναι αειφανής - δεν πέφτει κάτω από τον ορίζοντα) τον συμβούλεψε λοιπόν η υπέροχη θεά η Καλυψώ να ταξιδεύει έχοντας στ' αριστερό του χέρι αυτήν".

Στο κείμενο αυτό περιέχονται σημαντικότατες πληροφορίες. «...Ο Όμηρος ομιλεί περί "Ωκεανού" και όχι "Πόντου" και όπως είδομεν "Ωκεανόν" οι αρχαίοι Έλληνες ωνόμαζαν την περιβάλλουσαν την οικουμένην θάλασσαν (σημ. της ΑΕΙ : η θάλασσα έξω από τις Ηράκλεις στήλες) περί αυτού συμφωνεί και ο Στράβων "ΤΑΥΤΑ ΓΑΡ ΠΑΝΤΑ ΦΑΝΕΡΩΣ ΕΝ ΤΩ ΑΤΛΑΝΤΙΚΩ ΠΕΛΑΓΕΙ ΠΡΑΤΤΟΜΕΝΑ ΔΗΛΟΥΤΑΙ" (c26) δηλαδή : Όλα αυτά είναι καταφανές ότι δηλούνται (υπό του Ομήρου) ως τελούμενα εις τον Ατλαντικόν"...» ("ΟΔΥΣΣΕΙΑ" ελληνική έκδοση, σελίδα 182)


Η πολυετή εμπειρία του Ζ. Πετρίδη ως ιστιοπλόου τον βοήθησε να επιβεβαιώσει ή και να διορθώσει (όπου αυτό ήταν απαραίτητο) τα συμπεράσματα της Ε. Μέρτζ, με βάση τις αναφορές που υπάρχουν από τον Όμηρο για την διάρκεια του ταξιδιού από σταθμό σε σταθμό και τις επιπρόσθετες λεπτομέρειες που τυχόν αναφέρονται (π.χ. κατεύθυνση ανέμου, πορεία πλοίου, περιγραφές των νησιών κλπ).

Παράδειγμα: ΑΙΟΛΙΑ

«..Γράφει ο Όμηρος : "ΔΩΚΕ ΜΟΙ ΕΚΔΕΙΡΑΣ ΑΣΚΟΝ ΒΟΟΝ ΕΝΝΕΩΡΟΙΟ, ΕΝΘΑ ΔΕ ΒΥΚΤΑΩΝ ΑΝΕΜΟΝ ΚΑΤΕΔΗΣΕ ΚΕΛΕΥΘΑ, ΚΕΙΝΟΝ ΓΑΡ ΤΑΜΙΗΝ ΑΝΕΜΩΝ ΠΟΙΗΣΕ ΚΡΟΝΙΩΝ ΗΜΕΝ ΠΑΥΜΕΝΑΙ ΗΔ' ΟΡΝΥΜΕΝ ΟΝ Κ' ΕΘΕΛΗΣΙΝ. ΝΗΙ Δ' ΕΝΙ ΓΛΑΦΥΡΗ ΚΑΤΕΔΕΙ ΜΕΡΜΙΘΙ ΦΑΕΙΝΗ ΑΡΓΥΡΕΗ, ΗΝΑ ΜΗΤΙ ΠΑΡΑΠΝΕΥΣΗ ΟΛΙΓΟΝ ΠΕΡ, ΑΥΤΑΡ ΕΜΟΙ ΠΝΟΙΗΝ ΖΕΦΥΡΟΥ ΠΡΟΕΗΚΕΝ ΑΗΝΑΙ, ΟΦΡΑ ΦΕΡΟΙ ΝΗΑΣ ΤΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟΥΣ" (ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Κ19)

Δηλαδή "Μου 'δωσε ένα ασκί εννιάχρονου βοδιού, που το έγδαρε, κι έκλεισε κει μέσα τις κινήσεις των ανέμων με τα πολλά τους βουητά, γιατί εκείνον είχε κάμει ο γιός του Κρόνου επιστάτη στους ανέμους, για να σταματάη και να αμολάη όποιον του αρέσει. Κι έδεσε το ασκί μέσα στο βαθουλωτό καράβι με γυαλιστερή, ασημένια κλωστή, για να μην φυσάει έστω και λίγο. 'Αφησε μονάχα τον Ζέφυρο (δυτικό) να φυσάει για χάρη μου, για να πάη στην πατρίδα και τα πλοία κι εμάς τους ίδιους."

Ώστε ο Αίολος παρακληθείς υπό του Ωδυσσέως, εδέσμευσεν όλους τους ανέμους, αφήσας μόνο τον ούριον δι' αυτόν, Ζέφυρον - δυτικός, όπερ σημαίνει ότι ο Οδυσσεύς ευρίσκετο δυτικώς της Ιθάκης και περίπου στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος με αυτήν.

Και η διήγησις συνεχίζει :
"ΕΝΝΗΜΑΡ ΜΕΝ ΟΜΩΣ ΠΛΕΟΜΕΝ ΝΥΚΤΑΣ ΤΕ ΚΑΙ ΗΜΑΡ, ΤΗ ΔΕΚΑΤΗ Δ' ΗΔΗ ΑΝΕΦΑΙΝΕΤΟ ΠΑΤΡΙΣ ΑΡΟΥΡΑ" (ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Κ2 δηλαδή : " Εννιά μερόνυχτα συνέχεια ταξιδεύαμε και στις δέκα άρχισε να ξεχωρίζει πια η γη της πατρίδας" (σημ. της ΑΕΙ : άρα η νήσος Αιολία πρέπει να είναι ένα νησί που να ευρίσκεται δυτικά της Ιθάκης και να απέχει απόσταση που ισοδυναμεί με ταξίδι επί 9 μέρες με ευνοϊκό άνεμον)

Η απόστασις νήσοι Lipari - νήσος Ιθάκη δεν υπερβαίνει τα 270 μίλια και δια 9-ήμερον πλούν η μέση ταχύτης είναι : 270:9: 4=1,25 κόμβοι, αλλά μία ωριαία ταχύτητα πλεύσης 1,25 κόμβων δεν είναι "εύνοια" του Αιόλου, αλλά μαρτύριο...

Αντιθέτως η απόστασις : νήσος Μαγιόρκα - Σαρδηνία - Σικελία - Ιθάκη είναι 870 μίλια και δια 9-ήμερον πλούν η μέση ταχύτης είναι : 870:9:24=4,03 κόμβοι, δηλαδή μία ταχύτης ενός ήρεμου θαλάσσιου περιπάτου, δεκτή από πάσης απόψεως. 'Αρα να η "νήσος του Αιόλου"...» ("ΟΔΥΣΣΕΙΑ" ελληνική έκδοση, σελίδα 216)
Από τα ανωτέρω συμπεραίνεται ότι ο Οδυσσέας δεν έφτασε στην Αμερικανική ήπειρο από τύχη, παρασυρόμενος από τα θαλάσσια ρεύματα (άποψη την οποία έχει η κ. Ε. Μέρτζ).

Αποδεικνύεται ότι οι Έλληνες είχαν και ποντοπόρα πλοία, ισχυροτάτης κατασκευής, ταχέα και ευέλικτα.

Γνώριζαν πολύ καλά και την ναυτική τέχνη, αλλά και την τέχνη του ναυτίλου, εκμεταλλευόμενοι τις δυο κινητήριες δυνάμεις των πλοίων : τα κουπιά και τα πανιά. για να οδηγήσουν τα σκάφη τους εκεί που επιθυμούσαν.



Οι εικόνες καθώς και μέρος των κειμένων προέρχονται από τα βιβλία του Ζ. Πετρίδη

α) ΟΔΥΣΣΕΙΑ - μία ναυτική εποποιία των Ελλήνων εις την Αμερικήν (Αθήνα 1994)

β) HOMER'S ODYSSEY - America's discovery by the ancient Greeks (βελτιωμένη έκδοση - Athens1999)
Σχετική βιβλιογραφία :

ΖΙΓΚΦΡΙΝΤ ΠΕΤΡΙΔΗΣ "ΟΔΥΣΣΕΙΑ-Μία ναυτική εποποιϊα προϊστορικών Ελλήνων εις Αμερική"
HENRIETTE MERTZ "ΟΙΝΩΨ ΠΟΝΤΟΣ" εκδόσεις ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΣΣΑΣ "Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ" εκδόσεις Εγκυκλοπαίδειας του ΗΛΙΟΥ
ENRICO MATTIEVICH "ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΟΛΑΣΗ" εκδόσεις ΕΚΑΤΗ
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΑΞΙΩΤΗΣ "ΝΕΟ ΦΩΣ ΣΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ" εκδόσεις ΣΜΥΡΝΙΩΤΑΚΗ

Οι Μακεδόνες στον ιερό αγώνα του 1821

γράφει ο  Ν. Ι. Μέρτζος

Τον σπόρο της Εθνεγερσίας έσπειρε ο Εθναπόστολος Ρήγας ο Βελεστινλής καταγόμενος από το Περιβόλι της Μακεδονικής Πίνδου. Τα έργα του τύπωσαν στη Βιέννη οι αδελφοί Πούλιου από τη Σιάτιστα. Μαζί του εκτελέστηκαν το 1798 οι Καστοριανοί αδελφοί Ιωάννης και Παναγιώτης Εμμανουήλ και ο Σιατιστινός Θεοχάρης Τουρούντιζιας. Τον σπόρο του καλλιέργησε η Φιλική Εταιρεία. Το 1820 τέσσερις κορυφαίοι Φιλικοί είναι Μακεδόνες. Αρχές 1820 συναντώνται στο Βουκουρέστι και προετοιμάζουν τον ξεσηκωμό ο Παπαφλέσσας και οι Μακεδόνες Γεωργάκης Ολύμπιος, Γιάννης Φαρμάκης και Χριστόφορος Περραιβός εκπρόσωπος του Αλεξάνδρου Υψηλάντη. Το σχέδιο προέβλεπε γενική εξέγερση στις Παρίστριες Ηγεμονίες, στη Σερβία, μέσα στην Κωνσταντινούπολη και από τη Μακεδονία μέχρι την Πελοπόννησο, την Κρήτη και όλο το Αιγαίο.

Είναι χαρακτηριστικό ότι την17η Μαρτίου 1821 υψώνουν τη σημαία της Επαναστάσεως πρώτοι ο πρίγκηψ Αλέξανδρος Υψηλάντης στο Ιάσιο της Μολδαβίας και οι Μανιάτες στην Αρεόπολη. Την 23^η Μαρτίου οι Μανιάτες εισέρχονται ελευθερωτές στην Καλαμάτα και την ίδια μέρα επαναστατεί το Άγιον Όρος με αρχιστράτηγο τον Φιλικό Εμμανουήλ Παπά. Χίλιοι καλόγεροι παίρνουν τα όπλα. Η εξέγερση στις Ηγεμονίες απέτυχε. Τον Ιούνιο 1821 ο Ιερός Λόχος πέφτει στο Δραγασάνι και ο Υψηλάντης καταφεύγει στην Αυστρία όπου φυλακίζεται. Αλλά οι Μακεδόνες του συνεχίζουν τον Αγώνα. Ο Γεωργάκης Ολύμπιος και ο Γιάννης Φαρμάκης πολιορκούνται στη Μονή του Σέκου τον Σεπτέμβριο 1821. Μετά από επική αντίσταση ο Γεωργάκης βάζει φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και γίνεται Ολοκαύτωμα μαζί με εκατοντάδες εισβολείς. Ο Γιάννης Φαρμάκης συλλαμβάνεται με μπαμπεσιά και αποστέλλεται στην Κωνσταντινούπολη όπου τον γδέρνουν ζωντανό δημόσια.

Η Μακεδονία, όμως, μάχεται και θυσιάζεται. Είναι μοναδικός διάδρομος των Οθωμανών από

τη Μικρά Ασίας προς τη Ρούμελη και τον Μοριά διότι τα ελληνικά καράβια απέκλεισαν το Αιγαίο. Ο Σουλτάνος Μαχμούτ εξακόντισε δύο στρατιές αλλεπάλληλα υπό τον Χατζή Μπαϊράμ πασά τον Μάιο 1821 και τον Μεχμέτ Εμίν πασά τον Νοέμβριο 1821.Ταυτόχρονα ως Χαλίφης των Πιστών του Αλλάχ κήρυξε Τζιχάντ. Οι Μακεδόνες ανέκοψαν τις δύο στρατιές έως το 1823 αλλά πλήρωσαν βαρύτατο τίμημα στο βωμό του Γένους. Εκατόν είκοσι πόλεις και χωριά αφανίσθηκαν, οι άνδρες σφαγιάσθηκαν και μυριάδες γυναικόπαιδα πουλήθηκαν στα σκλαβοπάζαρα. Τρεις χιλιάδες σφαγιάστηκαν στη Θεσσαλονίκη.

Ενδεικτικά στις 21 Ιουλίου 1821 ο Χατζή Μπαϊράμ πασάς αναφέρει[1]:

«Επέδραμον μετά του γενναίου στρατού μου κατά των περιοχών Καλαμαριάς, Παζαρούδας, Σιδηρόπορτας, Πολυγύρου, Κασσάνδρας, Κίτρους και Κατερίνης ένθα καταπολεμήσας τους απίστους τούτους, εξόντωσα και απήλειψα από προσώπου γης 42 πόλεις και χωριά αυτών. Αυτούς μεν τους ιδίους διεπέρασα εν στόματι ρομφαίας, τας γυναίκας και τα τέκνα των εξηνδρηπόδισα, τα υπάρχοντά των διένειμα μεταξύ των πιστών νικητών, τας εστίας δε αυτών παρέδωσα εις το πυρ και την τέφραν ώστε ούτε φωνή αλέκτορος να ακούηται πλέον εις αυτάς».

Την συνεισφορά των Μακεδόνων στον Αγώνα συμπυκνώνει ο αρχιστράτηγος Εμμανουήλ Παππάς. Ο ίδιος πεθαίνει στο καράβι προς την Ύδρα. Θυσιάζονται οι έξη από τους επτά γιούς του. Ο Αλέξανδρος στο Μεσολόγγι με τον Μάρκο Μπότσαρη. Ο Νικόλαος στο Φάληρο με τον Γ. Καραϊσκάκη. Ο Ιωάννης στο Μανιάκι με τον Παπαφλέσσα. Ο Γεώργιος στην Λαμία. Ο Δημήτριος στο Νεόκαστρο και ο Αθανάσιος στην Χαλκίδα. Ο μικρότερος Αναστάσης κατέρχεται από τη Βιέννη. Πληρώνει το τυπογραφείο και τα σχολεία στην Αθήνα. Υπερασπίζεται το πολιορκημένο Μεσολόγγι. Γέρος πάμπτωχος πεθαίνει στην Πάτρα.

Από τα μέσα του 1822 περισσότεροι από 3.000 τουλάχιστον Μακεδόνες κατήλθαν στην Νότιο [2]

Εμμανουήλ Παπάς

Ελλάδα και πολέμησαν μέχρι τέλους στην Πελοπόννησο, στην Στερεά, στο Μεσολόγγι, στο Τρίκερι της Μαγνησίας στην Εύβοια, και στα Ψαρά, ακόμη και στην Κρήτη. Καπετάνιοι τους ο απαράμιλλος γέρο Καρατάσιος, ο Αγγελής Γάτσος, ο Διαμαντής Νικολάου και άλλοι. Ο Χρ. Βυζάντιος τους εξαίρει:

«Οι άνδρες αυτοί υπήρξαν εξαιρετικοί πατριώται, αφιλοκερδείς, καρτερικοί εις τας κακουχίας και στερήσεις, ανδρείοι εν πολέμω και ευπειθέστατοι. Ήλθον εις την Ελλάδα δια να υπηρετήσουν την Πατρίδα, μη έχοντες ενταύθα οικείους ή γνωρίμους».

Το καλοκαίρι 1822, οι Μακεδόνες με τον Καρατάσιο, τον Διαμαντή και τον Γάτσο παρατάχθηκαν με τους Μοραΐτες υπό τον Θεοδωράκη Κολοκοτρώνη και συνέτριψαν τον Δράμαλη Μαχμούτ πασά στα Δερβενάκια και στα Βασιλικά, όπου κρίθηκε η τύχη της Πελοποννήσου. Ο Γενναίος Κολοκοτρώνης τους μνημονεύει στα Απομνημονεύματα του (σ. 79) και ο Φωτάκος Χρυσανθόπουλος, υπασπιστής του Γέρου του Μοριά, γράφει:[3]

«Ο περίφημος καπετάνιος Γάτσος, ων εις τα όπλα εκ γενετής και σύντροφος αχώριστος του Ολυμπίου, και οι στρατιώται του Μακεδόνες επολέμησαν εις τα Βασιλικά και τα Δερβενάκια γενναίως και οι Πελοποννήσιοι ευχαριστήθησαν πολύ, διότι είδαν άνδρας, έχοντας ζήλον και εθνικισμόν μέγαν».

Κατά την καταστροφή του Ψαρών το 1823 το ηρωικό νησί υπερασπίζονταν 1.200 Μακεδόνες, οχυρωμένοι ψηλά στο κάστρο. Όταν η θαλασσινή άμυνα έσπασε, οι Μακεδόνες αντέταξαν άμυνα μέχρις εσχάτων και, τελικά, έβαλαν φωτιά στην πυριτιδαποθήκη και τινάχθησαν μαζί με τους εχθρούς. Ο ναύαρχος Σαχτούρης τους αναφέρει με θαυμασμό:«Αποφάσισαν ν’ αφήσουν τους Τούρκους να έμβουν μέσα και τότε βάζοντες φωτιά εις ταις μίναις και εσκεπάσθησαν υπέρ τας 4 χιλιάδας Τούρκοι, καθώς και οι ίδιοι με τας γυναίκας και τα παιδιά τους».

Στο Τρίκερι ο Γάτσος και ο Καρατάσιος με 2.000 μόνον άνδρες το 1822 απέκρουσαν επί τέσσερις συνεχείς ημέρες τους 10.000 άνδρες του Σελήχ πασά. Το έπος τους περιέγραψε ο οπλαρχηγός Γ. Βελέντζας στην εφημερίδα «Φιλόπατρις» της 29ης Μαρτίου 1857:[4] Το 1825 ο εμφύλιος πόλεμος μαίνεται στον Μοριά, όπου αποβιβάζεται ο Ιμπραήμ πασάς. Ο Καρατάσιος, ολομόναχος με 200 μονάχα Μακεδόνες, κατεβαίνει στον Σχοινόλακκο της Μεσσηνίας και ατρόμητος αντιπαρατάσσεται στον Ιμπραήμ. Στις 18 Μαΐου 1825 εξορμούν κατά των Μακεδόνων 3.000 λογχοφόροι του τακτικού με Γάλλους αξιωματικούς, 1.000 άτακτοι και 700 Μαμελούκοι ιππείς. Ο Καρατάσιος τους αποκρούει πολεμώντας όρθιος, όπως πάντοτε, με το σπαθί στο χέρι. Κοντά του σπεύδουν ο Αγγελής Γάτσος, ο Χατζηχρήστος και οι Μοραΐτες Γιατράκος και Παπατσιώρης. Ο Κων. Παπαρρηγόπουλος, ο κορυφαίος των Ελλήνων ιστορικών, σημειώνει:[5] «Οι νικηφόροι Μακεδόνες έπεμψαν εις Τρίπολιν, ως απαρχήν του νέου είδους του πολέμου, 109 λογχοφόρα όπλα. Μολονότι ουδεμίαν επικουρίαν έλαβον αλλ’ όμως δια την ατρόμητον ανδρείαν και μάλιστα δια την επιτηδειότητα του αρχηγού κατώρθωσαν να κατισχύσων.» Και ο Κανέλλος Δεληγιάννης προσθέτει:[6] «Είναι ομολογημένον ότι εξ όλων των Ρουμελιωτών οπλαρχηγών μόνον ο Καρατάσιος επολέμησεν ατρομήτως με τον Αιγύπτιον σατράπην και έδειξεν στρατιωτικόν χαρακτήρα. Και ουδείς άλλος».

Ο Ιμπραήμ περνάει το «Αυλάκι» και πολιορκεί το Μεσολόγγι. Ανάμεσα στους Ελεύθερους Πολιορκημένους βρίσκονται εκατοντάδες Μακεδόνες πολεμιστές. Ο αρματολός των Γρεβενών Γιαννούλας Ζιάκας οδηγεί 300 ορεσιβίους πολεμιστές από τα βλαχοχώρια της Πίνδου έως το Βίτσι και τη Νέβεσκα. Στην Έξοδο σώζονται λίγα παλικάρια από τη Σαμαρίνα. Τα υμνεί το Δημοτικό Τραγούδι: «Παιδιά της Σαμαρίνας, ωρέ παιδιά καημένα, κι ας είστε λερωμένα». Το μπαρούτι και το αίμα λέρωσε τις λευκές φουστανέλες τους. Το Βλαχόπουλο ψυχορραγεί και τα παρακαλεί: «Σαν πάτε πίσω στα βουνά, ψηλά στη Σαμαρίνα, τουφέκια να μη ρίξετε, τραγούδια να μη πείτε, ωρέ παιδιά καημένα, κι ας είστε λερωμένα. Κι αν σας ρωτήσει η μάνα μου, η δόλια η αδελφή μου, μη πείτε πως σκοτώθηκα, μόν’ πείτε πως παντρεύτηκα στα έρημα τα ξένα, παιδιά της Σαμαρίνας, ωρέ παιδιά καημένα, κι ας είστε λερωμένα».

Νικόλαος Κασομούλης

Την Ηρωϊκή Έξοδο καταγράφει ζωντανή συνταρακτικά και επί πλέον αυθεντικά, ο αυτόπτης μάρτυρας Νικόλαος Κασομούλης, από το Πισοδέρι.[7] «Εις την φωτιάν αυτήν, έως να φθάσωμεν εις το τέρμα, ενθυμήθη την Παναγίαν και είπα: «Παναγία μου, φύλαξε μας». Ενώ ημείς ωρμούσαμεν, από οπισθέν μας τα βόλια έπιπτον ωσάν χάλαζα. Εστρέψαμεν τα πρόσωπά μας προς το Μισολόγγι και εσιωπήσσαμεν όλοι. Ήτον μακράν εισέτι και το αμυδρόν φως της Σελήνης δεν έφθανεν να φωτίση ώστε να τους ιδούμεν. Εκείνην την στιγμήν, ακούγομεν την πυριτοθήκην του Καψάλη ανάπτουσαν και υψωμένην εις τον αέραν ώστε φωτίσασα την πεδιάδα».

Μετά την πτώση του Μεσολογγίου οι Μακεδόνες αντεπιτίθενται στην Αταλάντη με τον Γάτσο και ξανά στο Τρίκερι με τον Καρατάσιο όλο τον Νοέμβριο του 1827. Στο μεταξύ 250 Μακεδόνες με τον Τόλιο Λάζο, γόνο των περιωνύμων αρματολών του Ολύμπου, αποβιβάζονται με τον Καλλέργη στην Κρήτη να στηρίξουν τον αγώνα της. Στην φονική μάχη του Πέτα έλαβαν μέρος οι Μακεδόνες με τον Καρατάσιο και μόνοι αυτοί παρέμειναν αήττητοι. Παράλληλα, την περίοδο 1824-1827 άλλοι Μακεδόνες αρματολοί αρματώνουν μικρά πειρατικά καράβια και από την Σκιάθο και την Σκόπελο οργώνουν τον Θερμαϊκό, κουρσεύουν γαλλικά καράβια, αποβιβάζονται στην Κασσάνδρα και χτυπούν την ίδια την Θεσσαλονίκη.

Όταν ο Αγώνας λήγει, οι Μακεδόνες αρχηγοί σε κοινή αναφορά τους προς το Εκτελεστικό υπογραμμίζουν ότι χρέος της Ελλάδος είναι να απελευθερώσει την Μακεδονία. Και έτσι θα γίνει αργότερα. Την ιστορική εντολή εκτελούν παληκάρια από τον Μοριά, την Κρήτη, τη Ρούμελη και τα νησιά . Στον Μακεδονικό Αγώνα το 1904-1908 σώζουν τη Μακεδονία και στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912-1913 την απελευθερώνουν. Αυτόν το Ιερό Δεσμό τήρησαν οι αδελφοί Έλληνες χιλιάδες χρόνια. Χρέος μας είναι να τον τηρήσουμε και να τον παραδώσουμε ανέγγιχτο.

---

[1] Ι. Κ. Βασδραβέλλης, Ιστορικά Αρχεία Μακεδονίας, Αρχείον Βεροίας, Αρχείον Μονής Βλατάδων, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1954 και 1955.

[2]. Χρ. Βυζαντίου, Ιστορία των κατά την ελληνικήν επανάστασιν εκστρατειών και μαχών, σ. 25.

[3]. Φωτάκου, Βίοι Πελοποννησίων ανδρών, Αθήναι 1888, σ. 193.

[4]. Γιάννης Βλαχογιάννης, Ιστορική Ανθολογία, Αθήναι 1927, σ. 58.

[5]. Κων. Παπαρρηγόπουλου, Βιογραφία Γ. Καραϊσκάκη , Αθήναι 1867, σ. 34.

[6]. Κανέλλου Δεληγιάννη, Απομνημονεύματα, τ. Β΄, σ. 238-239.

[7] Νικολάου Κ. Κασομούλη, Ενθυμήματα στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων, Εισαγωγή και Σημειώσεις υπό Γιάννη Βλαχογιάννη, τόμος 2, Χορηγεία Παγκείου Επιτροπής, Αθήνα 1940.

Η έκδοση και η χρήση του Α΄ δανείου της Ελληνικής επανάστασης (1823-1824)

υπό Ανδρέα Ανδρέαδου (Υφηγητού της Πολιτικής Οικονομίας και Δημοσιολογίας εν τω Εθν. Πανεπιστημίω. Διδάκτορος του Δικαίου. Διδάκτορος των Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών. Lauréat της εν Παρισίοις Νομικής Σχολής)

Αλλ' έλθωμεν νυν εις τα καθ' έκαστα. Πλείονα των δύο ετών είχον παρέλθη αφ' ης στιγμής, υψωθείσης εν Αγία Λαύρα της σημαίας της ελευθερίας, διεξήγετο υφ' ημών κατά γην και κατά θάλασσαν πεισματώδης και ως επί το πολύ νικηφόρος αγών. Επί μακρόν ο αγών ούτος ετρέφετο δια των γλίσχρων δημοσίων προσόδων (15), της λαφυραγωγίας και γενναίων ιδιωτικών συνεισφορών ( 16). Ήτο δ' όμως προφανές ότι τοιούτον σύστημα δεν ηδύνατο να επικρατήση επί πολύ, διότι αι δημόσιαι πρόσοδοι ήσαν εις άκρον περιωρισμέναι, οι λαφυραγωγούμενοι Τούρκοι ταχέως εξέλιπον (17) και οι ημέτεροι εξηντλούντο οσημέραι. Προς τούτοις το ιδιόρρυθμον εκείνο δημοσιονομικόν σύστημα, εάν οπωσδήποτε επήρκει εις ολιγοδάπανα τοπικά στρατεύματα και εις βραχείας και αυτοσχεδίους εκστρατείας, δεν ήτο δυνατόν ν' ανταποκριθή εις τας ανάγκας κραταιού στόλου (18) ή εις προμεμελετημένην και οπωσούν μακράν στρατιωτικήν επιχείρησιν. Η ανάγκη δανείου εξωτερικού εγίνετο συνεπώς καθ' ημέραν επιτακτικωτέρα, συνάμα δε η εξεύρεσις αυτού καθίστατο πιθανή ως εκ της ευτυχούς τροπής ην είχε λάβη ο αγών. Ήρξαντο λοιπόν να γίνωνται αμφοτέρωθεν δοκιμαί, αποστελλομένων Ελλήνων προς εξεύρεσιν ευρωπαίων δανειστών και κατερχομένων εις Ελλάδα αυτεπαγγέλτων μεσιτών. Ούτως ο Άρειος Πάγος της Χέρσου Ελλάδος εψήφισε τη 23 Νοεμβρίου 1821 την σύναψιν δανείου 150,000 φλωρινίων, αποσβεστέου εντός πέντε ετών, ανέθηκε δε την διαπραγμάτευση αυτού εις τον Βαρώνον Θεοχάρην, τον Χ. Δροσινόν και τον Κεφαλάν Ολύμπιον, πέμψας τον τελευταίον τούτων εις Ευρώπην (19).

Ούτως επίσης ο Μεταξάς και ο Jourdain ήρξαντο διαπραγματευόμενοι δάνειον τεσσάρων εκατομμυρίων φράγκων μετά των ιπποτών της Ρόδου. Αι παράδοξοι περί του δανείου τούτου διαπραγματεύσεις, περί ων εύρηνται εκτενείς πληροφορίαι εν τω γνωστώ έργω του Jourdain: Mémoires historiques et militaires sur les événements de la Grèce depuis 1822, jus qu' au combat de Navarin (τόμ. α', σελ. 187 - 250 και 269 - 300) συνήφθησαν ως εξής:

Ο Jourdain είχε σταλή υπό του Μεταξά εξ' Αγκώνης εις Παρισίους δια να διαπραγματευθή δάνειον. Εκεί εγνωρίσθη μετά του Raoul, δικηγόρου του Τάγματος του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ, όπερ από της απωλείας της Μελίτης προσεπάθει παντί σθένει ν' ανακτήση χώρας τινάς, ίνα ανασυσταθή ως πολιτεία. Οι ιππόται εδείχθησαν πρόθυμοι να δανείσωσι 4 εκατομμύρια, απαιτήσαντες ως αντάλλαγμα την κυριαρχίαν την άλλοτε εν τη κατοχή του τάγματος νήσων Ρόδου, Σκαρπάθου και Αστυπαλαίας, μέχρι δε της κυριεύσεως και παραχωρήσεως αυτών την προσωρινήν κατοχήν της Σύρου καί τινων των επί της μεσημβρινοδυτικής πλευράς της Πελοποννήσου ερημονήσων.

Ανδρέας Μεταξάς

Aλλ' επειδή το τάγμα ούτε δύναμιν στρατιωτικήν είχεν ούτε δάνεια εύρισκεν, συνήνεσεν ο Jourdain όχι μόνον να συναφθή το δάνειον των 4 εκατομμυρίων εν ονόματι της Ελληνικής κυβερνήσεως, αλλά και να δανεισθή αύτη άλλα 6 εκατομμύρια προς χρήσιν αυτού του τάγματος (βλ. το κείμενον της συμβάσεως της υπογραφείσης υπό του Jourdain τη 18η Ιουλίου 1823, αυτόθι σελ. 190 - 199). Ένα μήνα μετά την υπογραφήν της συμβάσεως έστειλαν οι ιππόται και πρέσβυν εις Ελλάδα τον Μαρκήσιον de Saint - Croix Molay. Αλλ' οι Έλληνες, λέγει ο Τρικούπης (τόμ. γ', σελ. 100) χλευάζοντες τα γενόμενα και την συνθήκην απέρριψαν και τον πρέσβυν απέπεμψαν (20).

Αφ' ετέρου, και παραλλήλως προς τους εν Ευρώπη πεμπομένους πρέσβεις, η Κυβέρνησις, τη μαρτυρία του Μαυροκορδάτου (21) έλαβεν επανειλημμένως προτάσεις δανείου: α') παρά τινος Roupenthal, όστις εφημίζετο ως έχων σχέσεις μετά του Laffite· β') παρά του Ποερίου, υπασπιστού του στρατηγού Πέπε, όστις υπέβαλεν όχι έν, αλλά τρία σχέδια δανείου, το του Πέπε, το του Gregory, εμπόρου εν Λονδίνω, και το του Άγγλου χιλιάρχου John Dogle· γ') παρά τινος Robert Peacock, όστις ήλθεν εις Τριπολιτζάν, συνοδευόμενος υπό του Σπυρίδωνος Κοργιαλενίου (22) και φέρων προτάσεις του κόμητος de Wuitz, πρώην στρατηγού εις την δούλευσιν της Ρωσίας και σχετικού της εταιρείας των Ινδιών.

Και είναι μεν αληθές ότι αι πλείσται των προτάσεων τούτων δεν ήσαν σοβαραί (23), αυτός όμως ο αριθμός των δεικνύει πόσον η ιδέα ελληνικού δανείου είχεν ωριμάση εν Ευρώπη. Δεν έλειπε πλέον ή να παρουσιασθή η κατάλληλος ευκαιρία, ανεφάνη δ' αύτη ως εξής: Μεταξύ των Ελλήνων των ασχολουμένων εις εξεύρεσιν δανείου ήτο και ο Ανδρέας Λουριώτης, όστις, αφ' ου επεσκέφθη την Ισπανίαν και Πορτογαλλίαν, μετέβη εις Αγγλίαν, όπου εγνώρισε τον Blaquière. Ο Blaquière παρουσίασε τον Λουριώτην εις τους κυριωτέρους εν Λονδίνω φιλέλληνας, οίτινες βολιδοσκοπηθέντες περί δανείου δεν απέρριψαν μεν την ιδέαν κατ' αρχήν, αλλ' απεφάσισαν, κατόπιν συμβουλίου γενομένου τη 3η Μαρτίου 1823 να πέμψωσιν εις την Ελλάδα τον Blaquière και τον Λουριώτην, όπως λάβωσιν ακριβεστέραν ιδέαν της εκεί καταστάσεως.

Η εν Τριπολιτζά προσωρινή κυβέρνησις ενθουσιωδώς ητένισε προς επιχείρησιν, από της οποίας την έκβασιν, όπως έγραψεν ο Μαυροκορδάτος, ηλπίζετο κυρίως των Ελληνικών πραγμάτων η πρόοδος.

Ήτο δε πράγματι η κατάστασις ελεεινή. Τα τακτικά έσοδα, καίτοι δεν εκάλυπτον καν το τρίτον των εξόδων (24), ήσαν αβέβαια εις άκρον (το ήμισυ εξ αυτών προήρχετο εκ Κρήτης). Η εν τω εσωτερικώ εξεύρεσις εκτάκτων εσόδων ήτο αφ' ετέρου αδύνατος· αι εθνικαί ομολογίαι επραγματοποιούντο προς 15 - 17% τις εκατώ της ονοματικής αυτών αξίας. Αυτοί οι ιδιώται ήσαν τοσούτον εξηντλημένοι οικονομικώς, ώστε δεν ευρίσκετο ο δανείζων τα απαιτούμενα δεκαοκτώ τάλληρα διά να σταλή ο Πραΐδης εν Κεφαλληνία, όπως προσκαλέση επισήμως εις την Ελλάδα τον Βύρωνα. Μόλις λοιπόν ο Λουριώτης ανεκοίνωσε τας ευμενείς διαθέσεις του φιλελληνικού κομιτάτου, το διοικητικόν σώμα, δια διατάγματος της 2ας Ιουνίου 1823, έδωκε πληρεξουσιότητα εις τους κ. κ. I. Ορλάνδον, I. Ζαΐμην και Α. Λουριώτην να συνάψωσι δάνειον τεσσάρων μιλλιουνίων ταλλήρων Ισπανικών, καθ' ον αν κρίνωσι συμφορώτερον τρόπον. Τη δε 24η του αυτού μηνός ο Α. Μαυροκορδάτος εν θαυμάσια επιστολή έδιδε μακράς οδηγίας ως προς την σύναψιν του δανείου και την προς τας ξένας Δυνάμεις, ιδίως την Αγγλίαν, τηρητέαν στάσιν (25).

Πριν ή όμως το δάνειον συναφθή, παρήλθον σχεδόν οκτώ μήνες, τούτο μεν ένεκα των αδιακόπων εσωτερικών σπαραγμών, οίτινες από της εποχής εκείνης ήρξαντο εκδηλούμενοι και κατά Νοέμβριον κατέληξαν εις τον πρώτον εμφύλιον πόλεμον, τούτο δε διότι η χρηματική απορία της Κυβερνήσεως, ην ήδη περιεγράψαμεν, είχεν επιδεινωθη εις τοιούτον σημείον, ώστε η Κυβέρνησις δεν ηδύνατο να εύρη τα αναγκαία χρήματα, όπως αποστείλη τους αντιπροσώπους αυτής εις Λονδίνον. Και οι τρεις αντιπρόσωποι της Ελλάδος είχον μεν εφοδιασθή δι' εθνικών ομολογιών αξίας 100,000 γροσίων, εξαργυρωτέων εις τας Ιονίους νήσους, αλλ' αφικόμενοι εκεί, ουδένα εύρισκον πρόθυμον εξαργυρωτήν. Εδέησε δε να επέμβη ο Βύρων, παρέχων εις την ελληνικήν κυβέρνησιν δάνειον 4,000 λιρών, όπως δυνηθώσι να φθάσωσιν εις Λονδίνον. Αλλ' όμως η βραδύτης αύτη υπήρξεν υπό πολλάς επόψεις ευτυχής. Πρώτον το έδαφος είχε προπαρασκευασθή καταλλήλως υπό του Blaquière, όστις δια του Report of the present state of the Greek federation, υποβληθέντος τη 23η Σεπτεμβρίου εις το Greek Committee, είχε ζωγραφήση δια ροδίνων χρωμάτων τα εν Ελλάδι και διαθέση λίαν ευνοϊκώς την κοινήν γνώμην. Δεύτερον η Αγγλία διήρχετο τότε ένα εκ των κερδοσκοπικών εκείνων πυρετών, οίτινες περιοδικώς αναφαινόμενοι ωθούσι τον κόσμον του Άστεως εις τας μάλλον επισφαλείς επιχειρήσεις (26).

Η κερδοσκοπική περίοδος, ήτις ήρξατο αναπτυσσομένη μεσούντος του l823, και ην περιεγράψαμεν αλλαχού δια μακρών (27), ιδιάζον χαρακτηριστικόν έχει την ακράτητον ροπήν προς δάνεια ξένων κρατών (28) και δη κρατών μη επισήμως ανεγνωρισμένων, οία ήσαν λ. χ. τότε η Βρασιλία, η Χιλή, η Κολομβία κτλ. Δάνειον λοιπόν συναπτόμενον υπό λαού, ου τα κατορθώματα ελάμπρυνε και απαράμιλλος προπατορική αίγλη, δεν ήτο δυνατόν ή να στεφθή υπό πλήρους επιτυχίας. Πράγματι όχι μόνον το υπό της επισήμου Ελληνικής κυβερνήσεως συναπτόμενον δάνειον ήτο εκδεδομένον τη 21 Φεβρουαρίου, ήτοι μόλις 25 ημέρας μετά την άφιξιν των Ελλήνων πληρεξουσίων (29), αλλά και, εν μέσω του υπέρ της Ελληνικής υποθέσεως ενθουσιασμού και της κερδοσκοπικής μανίας, ευρίσκοντο εν Αγγλία, ιδιώται πρόθυμοι να συνάψωσι μετά τινων ελληνίδων επαρχιών (της Κύπρου, της Ηπείρου κτλ.), έτι και σήμερον αλυτρώτων, δάνεια πληρωτέα άμα τη απελευθερώσει αυτών.

Προς τούτοις δε σχετικώς προς την σύναψιν του επισήμου, ούτως ειπείν, δανείου επετυγχάνοντο όροι πολύ ευνοϊκώτεροι εκείνων, ους προδιέγραφον αι οδηγίαι του Μαυροκορδάτου.

Τω όντι κατά τας οδηγίας ταύτας α') το κεφάλαιον του δανείου, ορισθέν κατ' αρχήν εις τέσσαρα εκατομμύρια ταλλήρων, ηδύνατο να καταβιβασθή εις έν μόνον (30) β') διορία της αποσβέσεως ωρίζετο από δέκα μέχρις είκοσιν ετών, και γ') ο τόκος από 6 - 8%

Οι δε αντιπρόσωποι επέτυχον α') κεφάλαιον 800,000 Λ. Σ., ήτοι το αρχικώς ορισθέν κεφάλαιον β') διορίαν τριάκοντα και έξ ετών, του δανείου αποσβεννυμένου χρεωλυτικώς, διά χρεωλυσίου 1%· γ') τόκον 5%. Επίσης επετεύχθησαν λίαν ευνοϊκοί όροι ως προς την προμήθειαν και τα δια την αποστολήν ασφάλιστρα (31). Τέλος το δάνειον εξεδόθη προς 59% της ονοματικής αξίας, ήτοι υφ' ους όρους περίπου προέβλεπεν η Ελληνική κυβέρνησις (32).

Ως εγγύησις εδίδοντο διά μεν την πληρωμήν των τόκων πάντα τα δημόσια έσοδα, διά δε την πληρωμήν του κεφαλαίου πάντα τα εθνικά κτήματα (33). — Εκρατούντο δ' εκ του κεφαλαίου και ποσά ικανά όπως εξασφαλισθή η πληρωμή των τόκων κατά τα δύο πρώτα έτη. Και ταύτα μεν περί της εκδόσεως του α' εξωτερικού ημών δανείου· ίδωμεν δε νυν τα κατά την αποστολήν και εξετάσωμεν την χρήσιν των εξ αυτού προελθόντων χρημάτων.

Το δάνειον των 800,000, ούτινος την έκδοσιν είχον αναλάβη οι κ. κ. Loughman, O'brien, Ellice και Σα, εξεδόθη, ως ήδη γνωστόν, προς 59%, το πραγματικώς άρα δανεισθέν ποσόν ανέρχεται εις 472,000 Λ. Αλλ' εκ τούτων οι εκδίδοντες τραπεζίται εκράτησαν διά τόκους δύο ετών προκαταβλητέους 80,000 Λ., διά χρεώλυτρα επίσης δύο ετών 16,000 Λ., διά προμήθειαν επί της πληρωμής των τόκων, προς 2/5%, 3,200 Λ., ήτοι εν όλω 123,000 Λ. Τούτων αφαιρεθεισών από του πραγματικού κεφαλαίου των 472,000 εξεκαθαρίσθησαν οριστικώς 348,800 Λ.

Το ποσόν δεν ήτο ευτελές, το δε Greek committee, όπερ, αναλαβόν την ηθικήν ευθύνην του δανείου, ανέλαβε και τα της αποστολής αυτού, ήρχισε φοβούμενον μήπως δεν εκπληρωθή ο προορισμός των μετά τόσων κόπων πορισθέντων χρημάτων, και τούτο, τοσούτω μάλλον, καθ' όσον τα πάντα εν Ελλάδι ήσαν ανάστατα (34). Ωρίσθη λοιπόν όπως τα χρήματα, στελλόμενα προς τον εν Ζακύνθω Καίσαρα Λογοθέτην εντόπιον και τον εκεί άγγλον έμπορον Σ. Βαρφ, μη δίδωνται παρ' αυτών τη Ελληνική κυβερνήσει, ειμή τη συναινέσει του Βύρωνος, του συνταγματάρχου Στάνχωπ και του Λαζάρου Κουντουριώτου.

Εκ της διαταγής ταύτης επήγασαν πολλαί βραδύτητες, διότι, θανόντος εν τω μεταξύ του Βύρωνος, ούτινος απητείτο η συγκατάθεσις, εδέησε να ζητηθώσι νέαι οδηγίαι εκ Λονδίνου. Αι δε αναβολαί αύται ολίγου δειν προεκάλεσαν καταστροφήν ως εκ της επαπειλουμένης επεμβάσεως του επί των Ιονίων νήσων Άγγλου αρμοστού (35). Τέλος όμως έφθασαν νέαι οδηγίαι και παρεδόθησαν τη Ελληνική κυβερνήσει περίπου 308,000 Λ. εις μετρητά και 11,900 Λ. εις πολεμεφόδια, μεινασών εν Λονδίνω των υπολοίπων 28,100 Λ. Δυστυχώς αι μετά τόσων περιπετειών κομισθείσαι 308,000 Λ., καθώς και σχεδόν όλα τα εκ του δευτέρου δανείου, περί ου εντός ολίγου, εκκαθαρισθέντα και εις Ελλάδα μεταβιβασθέντα, αφιερώθησαν όχι εις τον υπέρ ελευθερίας, αλλ' εις τον υπέρ ηγεμονίας και πρωτείων αγώνα, εχρησίμευσαν δε μόνον όπως περατωθώσιν οι εμφύλιοι πόλεμοι, ους αυτά ταύτα τα δάνεια κατά μέγα μέρος προεκάλεσαν (36).

Την απαισίαν ταύτην χρήσιν των Αγγλικών χρημάτων μαρτυρούσι πάντες σχεδόν οι ιστορικοί (37), περιγράφει δε μετά πλείστων λεπτομερειών και προφανούς χαιρεκακίας ο Finlay, όστις κατηγορεί τα μέλη του εκτελεστικού ως εξοδεύσαντα τα χρήματα μετ' ατιμίας και αφροσύνης, τους κυριοτέρους οπλαρχηγούς ως δωροδοκουμένους όπως επιτεθώσι κατά των συμπατριωτών αυτών, και τα μέλη του νομοθετικού ως καταναλώσαντα ουχί μικρά ποσά εν συντροφία πολυαρίθμων πολιτικών οπαδών, πομπωδώς ονομαζομένων δημοσίων υπαλλήλων. Προς επίρρωσιν των κατηγοριών αυτού ο Finlay αφιεροί επτά ολοκλήρους σελίδας μαρτυριών (38), όταν όμως αναγκάζεται να περιγράψη την υπό Άγγλων και Αμερικανών αθλίαν χρήσιν του β' δανείου, περιορίζεται εις τρεις γραμμάς. Τον περίεργον τούτον τρόπον του ιστορείν κατακρίνει ο Γερβίνος λέγων (39): 

«Ο Finlay, περιγράφων λεπτομερώς τον τρόπον καθ' ον η Ελληνική κυβέρνησις εσπατάλησε τα δάνεια, ευρίσκει μεγάλην ευχαρίστησιν επιμένων εις μακράν σειράν κατηγοριών, εξ ων ουδεμία σχεδόν είναι εσταθμισμένη μετά δικαιοσύνης, αλλ' αίτινες, και ορθαί εάν ήσαν, θα επέρριπτον επί λαού πτωχών κλεφτών, θαμβωθέντων υπό της αιφνίδιου κτήσεως πλούτου, πολύ μικροτέραν ατιμίαν εκείνης, δι' ης εκαλύφθησαν έθνη, άτινα, καταλεγόμενα μεταξύ των πλουσιωτέρων και των μάλλον πεπολιτισμένων, έκλεπτον τους κλέπτας εκείνους κατ' αυτήν την στιγμήν της αγωνίας των».

Την ορθότητα των παρατηρήσεων του Γερβίνου θα κατανοήσωμεν κάλλιον μελετώντες τα κατά το δεύτερον δάνειον.

Σημειώσεις

15) Των προσόδων τούτων δύναται να δώση ιδέαν τινά ο εις την εν Άστρει β' εθνοσυνέλευσιν υποβληθείς υποθετικός προϋπολογισμός (βλ. Μάμουκαν, αυτόθι τόμ. γ' σελ. 24 - 59).
Κατά το έγγραφον εκείνο, τα έσοδα προϋπελογίζοντο εις 12,846,220 γρ. και τα έξοδα εις 38,616,000 γρ. Σημειωτέον προς τούτοις, ότι η επιτροπή εδήλωσεν ότι μόνον διά τα έξοδα επλησίασεν εις την αλήθειαν, δια δε τα έσοδα, επειδή δεν είχεν ουδεμίαν θετικήν πληροφορίαν, εβασίσθη μόνον εις τους υπολογισμούς των πληρεξουσίων των διαφόρων επαρχιών.
Οπωσδήποτε τα προϋπολογισθέντα κεφάλαια εσόδων ήσαν τα εξής:

Έσοδα	Κρήτης	7,383,620	γρ.
»	Νήσων	1,419,100	»
»	Ανατ. Ελλάδος	708,200	»
»	Δυτ. Ελλάδος	729,500	»
»	Πελοποννήσου	2,605,800	»

Το φορολογικόν σύστημα ήτο το Τουρκικόν, εκτός μερικών καταδυναστικών φόρων, και ουκ ην δυνατόν άλλως. Αι εθνικαί γαίαι και τα νομήματα διβάρια ή ιχθυοτροφεία κτλ. απέφερον ουκ ολίγα· μόναι αι πρόσοδοι των εθνικών ελαιών Κρήτης ανήρχοντο εις 5,000,000 γρ. Η σταφίς φαίνεται σχεδόν μη υπάρχουσα, αναφέρεται δε μόνον εν τω προϋπολογισμώ της επαρχίας Βοστίτζης διά 30,000 γρ. περίπου ή 73,000 λ. και παρέργως εν τω προϋπολογισμώ Μεσολογγίου.
Ιδού χάριν περιεργίας ο προϋπολογισμός της επαρχίας Αττικής (ή Αθηνών όπως εκαλείτο τότε).

Από	δέκατα σταροκριθαρίου και εθνικών γαιών	=	72,000	γρ.
»	Εθνικούς μύλους, εργοστάσια και περιβόλια	=	40,000	»
»	Δουγάνες (Τελωνεία.)	=	15,000	»
»	δέκατα ελαίων και εθνικά έλαια	=	175	»
			______
			302,000	»

Ως προς τα έξοδα ο γενικός προϋπολογισμός δεν ποιείται μνείαν ειμή περί των εξόδων του εξαμήνου Μαΐου - Νοεμβρίου. Διαιρεί δε τας δαπάνας εις:
α) Έξοδα ναυτικά. — Τα έξοδα ενός πλοίου προϋπολογίζονται εις 10,800 γρ. κατά μήνα, μετά δε των εξόδων συντηρήσεως και επισκευής ανέρχονται εις 13,130. Τα εξήκοντα λοιπόν καράβια του εθν. στόλου απαιτούσι 780,000 γρ. κατά μήνα, εις α προσθετέον και 400,000 γρ. δια πολεμεφόδια. — Σύνολον ναυτικού προϋπολογισμού 1,180,100 γρ. μηνιαίως.
β') Έξοδα στρατιωτικά. — Η Ελλάς συνετήρει τριών ειδών
στρατεύματα:

1ον) Στρατεύματα δια πολιορκίαν διαφόρων φρουρίων (Κορώνης, Μεθώνης, Πατρών, Κορίνθου) και δια κατοχήν Κρήτης	=	18,300	άνδρες
2ον) Στρατεύματα δια το εσωτερικόν	=	6,050	»
3ον) Στρατεύματα δι' εκστρατείας	=	26,650	»
		_________
		51,000	»

Διά τας 51,000 ταύτας ανδρών εδαπανώντο κατά μήνα 2,044,000 γρ., ο δε οπλισμός των απήτει άλλας 400,000 γρ. Ώστε ναυτικός και στρατιωτικός προϋπολογισμός ανήρχοντο κατά μήνα εις 3,624,000 γρ. Η άλλη διοίκησις υπέθετεν έξοδα μόνον 500,000 γρ. Το σύνολον των εξόδων ήτο λοιπόν 4,124,000 γρ. κατά μήνα ή 24,724,000 από Μαΐου μέχρι Νοεμβρίου. Διά τους χειμερινούς μήνας τα έξοδα υπελογίζοντο μόνον εις το ήμισυ. Έχομεν συνεπώς σύνολον εξόδων 38,616,000 γροσίων απέναντι εσόδων 12,846,220 γρ.
Βεβαίως δεν δυνάμεθα να δώσωμεν απόλυτον πίστιν εις τους άνω αριθμούς. Ουχ ήττον ο προϋπολογισμός ο υποβληθείς εις την β' εθνοσυνέλευσιν τη l5η Απριλίου 1823, όσον υποθετικός και αν είναι, διαφωτίζει μεγάλως την δημοσιονομικήν ιστορίαν της επαναστάσεως. Δι' αυτού γνωρίζομεν ότι, και καθ' ην εποχήν τα πράγματα ήσαν ευνοϊκά, τα έσοδα δεν ανήρχοντο, κατά τους αισιοδοξοτέρους υπολογισμούς, ούτε καν εις το τρίτον των εξόδων. Μανθάνομεν επίσης ότι πλέον του ημίσεος των εσόδων προήρχετο εκ Κρήτης. Άρα προ της καταλήψεως της μεγαλονήσου ταύτης αι όλαι πρόσοδοι, ας διέθετεν η Ελληνική κυβέρνησις μόλις υπερέβαινον τα πέντε εκατομμύρια γροσίων.
Ολίγω βραδύτερον απολεσθείσης της Κρήτης, ο Gordon (History of the Greek Revolution τ. β' σελ. 273) υπολογίζει και αυτός τα έσοδα της Ελληνικής κυβερνήσεως κατά το 1825 εις 5,587,000 γρ. ή 93,000 λ. στ., και επιβεβαιώνει ούτω τους υπολογισμούς της εν Άστρει συνελεύσεως.
16) Αι συνεισφοραί αύται ήσαν ως επί το πολύ εκούσιαι, υπήρξαν όμως και καταναγκαστικαί τοιαύται. Τύπος αναγκαστικής εισφοράς υπήρξεν η υπό της Πελοποννησιακής γερουσίας θεσπισθείσα τη 22 Ιουλίου 1822. Το πρωτότυπον του θεσπίσματος εδημοσίευσεν ο κ. Φωτήλας εν τη Εστία της 2 Απρ. 1904. Ιδού αντίγραφον του πολυτίμου τούτου εγγράφου:
«Η κινδυνεύουσα πατρίς προσκαλεί τους ευκαταστάτους να την βοηθήσουν εις τον ιερόν αγώνα τον υπέρ της φυσικής, ηθικής και πολιτικής υπάρξεώς της. Ώστε η Κεντρική Διοίκησις της Πελοποννήσου και ο γενναιότατος στρατηγός κύριος Θεόδωρος Κολοκοτρώνης διά την κοινήν σωτηρίαν της Ελλάδος εψηφίσαντο χρηματολογίαν παρά των κάτωθι και αποστέλλουν καθ' όλην την Πελοπόννησον τους κυρίους συγγερουσιαστάς Ανδρέαν Καλαμογδάρτην, Ηλίαν Καράπαυλον και Χριστόδουλον Άχολον με τον φιλογενή κύριον Παναγιώτην Σοφιανόπουλον, συνοδευομένους με την εκτελεστικήν δύναμιν προς τους οποίους δίδουν όλην την πληρεξουσιότητα να βιάσουν τόσον τους καταγεγραμμένους εις τον παρόντα κατάλογον, διά να λάβουν τας προσδιωρισμένας ποσότητας, όσον και όσους άλλους γνωρίσουν ευκαταστάτους εκτός του καταλόγου εις πάσαν επαρχίαν διά να λάβουν όσα χρήματα κρίνουν εύλογον αναλόγως των καταστάσεων δίδοντες απόδειξιν ισχύουσαν αντί της ακολούθως δοθησομένης τακτικής ομολογίας παρά της διοικήσεως προς τους δανειστάς, προς τους οποίους η Γερουσία και ο στρατηγός υπόσχονται εκ μέρους του έθνους μετά την αποκατάστασίν του να πληρώσουν τα ληφθησόμενα δάνεια.»
Ο κατάλογος περιείχε συν τοις άλλοις και τα εξής ονόματα ακολουθούμενα υπό των εξής ποσών:
Από την Βοστίτζαν ο Δ. Μελετόπουλος 10,000, από την Πράστα ο Παν. και Αναγ. Τροχάνης 75,000, από τα Καλάβρυτα ο Ασημάκης Φωτήλας 18,000, ο Σ. Χαραλάμπης 30,000, ο I. Παπαδόπουλος 60,000 και οι Ζαϊμαίοι 20,000. Από το Άργος ο Χ. Περούκας 25,000. Από τας Πάτρας ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος 15,000, ο Αθανάσιος Κανακάρης 20,000, ο Ν. Λόντος 50,000, ο Π. Μπουκαούρης 10,000. Από την Καρύταιναν οι αδελφοί Δεληγιανναίοι 120,000, οι αδελφοί Ταμπακόπουλοι 20,000. Από τον Μιστρά ο Α. Κοπανίτζας 50,000, ο Παν. Κρεββατάς 30,000, ο Άγιος Λακεδαιμονίων 15,000, οι Αδελφοί Σαλταφέρα 10,000, ο Αναγν. Γραμματικάκης 15,000. Από την Αρκαδίαν ο Πρωτοσύγγελος Αμβρόσιος 25,000, ο Γρ. Πασχάλης 20,000, ο Θ. Σκορδάκης 15,000. Από την Γαστούνην ο Γ. Σισίνης 40,000, ο I. Σισίνης 20,000. Από τον Άγιον Πέτρον ο Π. Σαρίγιαννης 25,000. Από την Καλαμάταο Αθ. Κυριάκος 10,000. Από το Νησίον οι Αδελφοί Μιχαλόπουλοι 25,000...»
Το έγγραφον εγένετο εν Άργει τη 29 Ιουλίου 1822, φέρει δε εκτός των υπογραφών και τας σφραγίδας της Πελοποννησιακής Γερουσίας και του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη.
Καίτοι δε, παρατηρεί η Εστία, κατά την εποχήν εκείνην η Πελοπόννησος είχε σχεδόν ερημωθή, το πλείστον δε των ακινήτων κτήσεων είχε καταστραφή, εν τούτοις οι πλούσιοι της Πελοποννήσου εις τας αποφάσεις της Γερουσίας υπείκοντες προσέφερον τα ορισθέντα ποσά και συνελέγη ούτω το ποσόν του 1,066,000 γροσίων, το οποίον αντιστοιχεί σήμερον εις 1,066,000 δραχμάς και πλέον.
17) Συστηματική λαφυραγωγία συνεπάγουσα την πώλησιν μέρους ή όλων των λαφύρων προς όφελος του δημοσίου ήθελεν είναι ιδίως κατά τα πρώτα έτη της Επαναστάσεως σπουδαιοτάτη πρόσοδος.
Είς δε των χρηστοτέρων ανδρών του αγώνος, ο Δ. Υψηλάντης, προσεπάθησε να θέση ως κανόνα ότι μέρος των λαφύρων θα διετίθετο υπέρ του κοινού ταμείου. Πλην ουδέν άλλο απέλαβεν, ή γέλωτα και χλεύην. Μετά την άλωσιν της Τριπολιτζάς, εις ην δεν τω επετράπη να παραστή, ο Κεφάλας προσήνεγκεν αυτώ δέκα χαλκά κοχλιάρια, ως μόνα πρωτόλεια εις τον βωμόν της πατρίδος (Βλ. Μένδελσων - Βαρθόλδη, μετάφρ. Άγγ. Βλάχου, τόμ. α' σελ. 322). Επίσης εκ των εν τω Ακροκορίνθω διαφυλαττομένων θησαυρών μικρόν μέρος μόνον διετέθη υπέρ των κοινών (αυτόθι, σελ. 325).
18) Περί του στόλου, βλ. άνω σημείωσι 15, τους προϋπολογισμούς της επισήμου Ελλάδος. Κατά τον Πάλμα (Letters on Greece σελ. 17) έκαστον πλοίον του στόλου, συνισταμένου τω 1825 εξ 90 — 100 πλοίων, απήτει μηνιαίαν δαπάνην 10,000 γροσίων κατά μέσον όρον. Τα υλικά έξοδα ανήρχοντο λοιπόν δι' έκαστον οκτάμηνον εις 8 εκατ. γροσίων, ήτοι περίπου 4 εκατ. φράγκων. — Αμφότεροι οι προϋπολογισμοί ούτοι έχουσιν υποθετικόν χαρακτήρα.
19) Βλ. Μάμουκαν, τόμ. α' σελ. 91 — 92. Αι σελίδες 93 — 94 του αυτού τόμου περιέχουσι δύο αποδείξεις του Κεφαλά, ότι επί των 150,000 φλ. συνήψεν εν Ζυρίχη και Μασσαλία, τη 16 Σεπτ. και 16 Νοεμβρίου 1823, δύο δάνεια 40,000 και 62,000 φλωρινίων.
20) Είναι δίκαιον εξ άλλου ν' αναγραφή ότι οι ιππόται εποιήσαντο σοβαράς προσπαθείας προς εξεύρεσιν δανείου: Πρώτον εν τη αγορά του Λονδίνου δια των τραπεζιτών Hullet επεζητείτο δάνειον 640,000 Λ. και δεύτερον εν Παρισίοις (βλ. Mémoire remis à un banquier de Paris pour le déterminer à ouvrir un emprunt de 10 millions en faveur de l'ordre de Malte. Ανετυπώθη εν τω έργω του Jourdain σελ. 269 - 283).
Ανεξαρτήτως των μετά των ιπποτών της Ρόδου διαπραγματεύσεων, συνήφθησαν σχεδόν ταυτοχρόνως και άλλαι εν Ιταλία. Χάριν των διαπραγματεύσεων τούτων έμειναν εν Αγκώνη, και μετά την αναχώρησιν του Μεταξά, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και ο Γ. Μαυρομιχάλης. Προέκειτο περί δανείου ενός εκατομμυρίου ταλλήρων, ο δε Δ. Ρώμας κατέβαλε πολλάς προσπαθείας προς συνομολόγησιν αυτού, ως δεικνύει και η μετά του Γερμανού ωραία αυτού αλληλογραφία. Δυστυχώς τα σχίσματα των Γραικών εμβάσασι εις υποψίας τους συντρόφους του Τραπεζίτου, όστις επρόκειτο ν' αναλάβη το δάνειον, και αι διαπραγματεύσεις εις ουδέν αποτέλεσμα κατέληξαν (βλ. ιδίως επιστολήν 16/28 Φεβρ. 1824, Αρχείον Ρώμα, σελ. 221).
21) Βλ. τας προς τους μετέπειτα πληρεξουσίους οδηγίας του Μαυροκορδάτου, Απολογία, σελ. 12 - 16.
22) Ο Κοργιαλένιος, ον ο Μαυροκορδάτος, ονομάζει «γνωστόν έμπορον εν Κεφαλληνία», ανεμίχθη μεγάλως εις τα του Αγώνος, χρηματίσας και τραπεζίτης του Βύρωνος.
23) Ούτως αι προτάσεις του Πέπε απερρίφθησαν υπό της Διοικήσεως ως απαράδεκτοι. Η δε Απολογία (σελ. 21) χαρακτηρίζει τους de Wuitz και Roupenthal ως απλούς τυχοδιώκτας. Είναι βέβαιον ότι ο πρώτος αναμιχθείς εις την υπόθεσιν του δανείου της Κύπρου (βλ. περί του δανείου τούτου, κατωτέρω «...της Κύπρου, της Ηπείρου κτλ. . .») κατεδικάσθη υπό των Αγγλικών δικαστηρίων δι' απάτην και δόλον. Ο Roupenthal ανεμίχθη και αυτός εις την υπόθεσιν του δανείου Μεσολογγίου (βλ. Απολογίαν σελ. 194 - 195).
24) Βλ. άνω σημ. 15, προς το τέλος.
25) Βλ. το διάταγμα του εκτελεστικού και την επιστολήν του Μαυροκορδάτου εν τη Απολογία, σελ. 11 - 16.
26) Αι κρίσεις αύται προέρχονται συνήθως εκ της καταπτώσεως του τρέχοντος τόκου, ην συνεπιφέρει η αφθονία του χρήματος. Τα κεφάλαια τότε δεν ευρίσκουσι πλέον τοποθετήσεις ικανοποιητικάς άμα και ασφαλείς, και άρχονται επιδιώκοντα τα υψηλότερα κέρδη, έστω και επί ελάσσονι ασφαλεία, ολίγον δε κατ' ολίγον ο κόσμος καταλαμβάνεται υπό αληθούς μανίας κερδοσκοπίας, αγούσης μοιραίως εις μεγάλας καταστροφάς. Το φαινόμενον, ό περιγράφομεν, είναι τόσον γνωστόν, ώστε κατέστη παροιμιώδες, λέγεται δε κοινώς εις τον αγγλικόν εμπορικόν κόσμον ότι « ο John Bull αντέχει εις πάντα εκτός τόκου 2% ».
27) Βλ. την ημετέραν Ιστορίαν της Τραπέζης της Αγγλίας τομ. δ' σελ. 5 — 16.
28) Ιδού τα κατά την εποχήν ταύτην εκδοθέντα εν Λονδίνω δάνεια μετά της τιμής της εκδόσεως αυτών (βλ. αυτόθι σελ. 8, σημείωσις.

Έτος 1822	Χιλή	1,000,000	ΛΣ 70		%
	Κολομβία	2,000,000	84		»
	Δανία	2,000,000	77	1/2	»
	Περουβία	450,000	88		»
	Ρωσία	3,500,000	81		»
Έτος 1823	Αυστρία	1,500,000	82		»
	Πορτογαλλία	1,500,000	87		»
Έτος 1824	Βρασιλία	1,686,000	75		»
	Αργεντινή	1,000,000	85		»
	Κολομβία	4,750,000	88	1/2	»
	Ελλάς	800,000	59		»
	Μεξικόν	3,200,000	58		»
	Νεάπολις	2,500,000	91	1/2	»
	Περουβία	750,000	82		»
Έτος 182	Βρασιλία	4,000,000	85		»
	Δανία	3,500,000	75		»
	Ελλάς	2,000,000	56	1/2	»
	Γουατεμάλα	167,000	73		»
	Μεξικόν	3,200,000	89	1/2	»
	Περουβία	616,000	78		»

29) Οι πληρεξούσιοι έφθασαν εις Λονδίνον τη 21 Ιανουαρίου, ήτοι, ως παρατηρεί ο Κορέσιος, εννέα ημέρας μετά τον θάνατον του Μαίτλανδ.
30) Βλ. άρθρον ε' οδηγιών.
31) Η προμήθεια ωρίσθη εις τρία επί τοις εκατόν, τα δε ασφάλιστρα, καίτοι η Ελλάς περιεκυκλούτο πανταχόθεν υπό πολεμίων, εις 1 1/2. (Τα ασφάλιστρα της αποστολής του δανείου του 1825 ωρίσθησαν εις 1 5/9). Πόσον επιεικείς ήσαν οι τελευταίοι όροι ούτοι, δύναταί τις ν' αντιληφθή, παρατηρών ότι ολίγον διέφερον των ειδικών αναλόγων όρων του δανείου των 60 εκατ., περί ου μετά ταύτα, δανείου συναφθέντος εν καιρώ ειρήνης και ηγγυημένου υπό τριών μεγάλων Δυνάμεων.
32) Δεν θέλετε δεχθή, έλεγεν ο Μαυροκορδάτος, τιμήν ουσιωδώς κατωτέραν των 60%.
33) Παράβ. την εν φυλλαδίω εκδοθείσαν εγκύκλιον του Committee of Greek Bonholders, υφ' ημερομηνίαν της 7ης Νοεμβρίου 1862.
34) Εν σχέσει προς την αποστολήν των χρημάτων εν Ελλάδι, ο εκ Τεργέστης Α. Μ. Αντωνόπουλος διεβίβαζε τω Δ. Ρώμα την εξής επιστολήν, ην είχε λάβη εκ Λονδίνου (βλ. Αρχείον Ρώμα σελ. 227 - 228).
«Λόνδρα τη 17η Φεβρουαρίου 1824.
»Το δάνειον των γραικών ετελείωσε προς 59 τα % από έν ρισπετάμπιλε οσπίτιον . . . Ας γνωρίσουν οι γραικοί την χάριν εις το Κομιτάτον και κατ' εξοχήν εις τον ακούραστον Bowring. Είνε δε σύμφωνον το Κομιτάτον με τους Δεπουτάτους να σταλώσι τα χρήματα εις τον Λορδ Byron και τον Colonel Stanhope διά να βαστάξουν αυτοί εις την θέλησιν της Βουλής προς ωφέλειαν του Γένους, χωρίς να τα οικειοποιηθούν οι κλέπται».
35) Βλ. Μένδ. Βαρθόλδη, αυτόθι, σελ. 457. — Πολύ εκτενέστεραι πληροφορίαι εύρηνται παρά τω Blaquière, Narrative of a Second visit to Greece, ιδίως σελ. 5 και 14. Ο Blaquière είναι τοσούτω μάλλον αξιόπιστος, καθ' όσον ούτος ήτο ο κομίσας τα χρήματα εις Ζάκυνθον, το δε προμνησθέν έργον του περιέχει και περικοπάς αλληλογραφίας διαμειφθείσης μεταξύ Blaquière και Μαυροκορδάτου διά την παράδοσιν των κομισθέντων χρημάτων εις την Ελλάδα. Τέλος προσθετέον ότι το αυτό έργον περιέχει την γνωστήν περιγραφήν των τελευταίων ημερών του Βύρωνος.
36) Η εξουσία εφάνη τω όντι έτι μάλλον επίφθονος, ότε συνεκέντρωσεν εις εαυτήν και την διάθεσιν σπουδαιοτάτων κεφαλαίων. Όπως δε παρατηρεί και ο Palma (Letters on Greece σελ. 17), πρόφασις του β' εμφυλίου σπαραγμού υπήρξεν, ότι η κυβέρνησις δεν ελογοδότει περί των διά του δανείου πορισθέντων χρημάτων.
37) Βλ. Μένδελσων - Βαρθόλδη, αυτόθι σελ. 457 - 458. — Bulver - (Η. L.). An autumn in Greece σελ. 14 - 17. Ο μετέπειτα πρεσβευτής εν Κ/πόλει προσθέτει εν σημειώσει (σελ. 20): «The benefit of the loan has been confined to the navy and the neighbourhood of Napoli of Romania. Those who have not touched the dollars are disgusted at the manner of their expenditure » — Renseignements sur la Grèce et l'administration du Comte Capodistrias (Par un témoin occulaire des faits qu'il rapporte) σελ. 118 - 123. Ο συγγραφεύς του τελευταίου τούτου έργου (ο Βιάρος Καποδίστριας), μένεα πνέων κατά του Κουντουριώτου, θεωρεί τούτον ως τον κύριον ένοχον της σπατάλης των χρημάτων.
Οι ημέτεροι και οι προς ημάς φιλικώτατα διακείμενοι ιστορικοί αποφεύγουσι να πραγματευθώσι το παρόν θέμα. Είς και μόνος αναλαμβάνει την υπεράσπισιν της Ελληνικής κυβερνήσεως. Είναι δ' ούτος ο φιλέλλην και ιπποτικός κόμης Palma. Ο ευγενής Ισπανός, ακάματος υπέρμαχος της Ελληνικής υποθέσεως εν Αγγλία, υποστηρίζει ότι τα χρήματα εξωδεύθησαν διά τον στόλον, και ότι ουδεμία σπατάλη εγένετο. (Ότι το πλείστον των χρημάτων εδαπανήθη διά τον στόλον, μαρτυρεί εκτός του Bulver και ο Finlay λέγων: «the waste of money on the navy was even greater than on the army »).
38) Τινές των σελίδων τούτων, μεσταί πικρών αληθειών, είναι εκ των ευφυεστέρων ας έγραψεν ο εν Αθήναις ανταποκριτής εκείνος του Times. Ευφυεστάτη δε είναι εκείνη, εν η περιγράφει την καταλαβούσαν τους πάντας μανίαν προς λαμπράς στολάς, αίτινες αδρά δαπάνη εκομίζοντο εκ Θεσσαλονίκης και Ιωαννίνων. Η μανία αύτη είχε, φαίνεται, μεταδοθή και εις τους προς άλλοτε εν ρεδιγκότη αφικομένους εν Ναυπλίω επιστήμονας και Φαναριώτας, ων ο Finlay δίδει την εξής, πλήρη ζωής, εικόνα: « Το βραχύ ανάστημα, αι λάλοι γλώσσαι, αι στρεβλαί κνήμαι, και αι εβραϊκαί φυσιογνωμίαι των Βυζαντινών τούτων μεταναστών, περιφερομένων εν βαρυτίμοις αλβανικαίς περιβολαίς, απαστραπτόντων εκ λαμπρών αλλ' αχρήστων όπλων, και ακολουθουμένων υπό βραχυσώμων τσιμπουκοφόρων και υψηλών σωματοφυλάκων, εκίνουν την ζηλοτυπίαν και την περιφρόνησιν των εντοπίων ».
39) Βλ. Γερβίνον, μετάφρασις γαλλική Minssen και Σγούτα τόμ. β' σελ. 129 - l33. — Ίσως τις των αναγνωστών κατακρίνη ημάς ως περιοριζομένους, επί τόσον σπουδαίου θέματος, εις την παράθεσιν ξένων γνωμών. Αλλ' ενταύθα η παράθεσις των συγκρουομένων περικοπών του Finlay και του Γερβίνου δεν είναι άλλο ή έκθεσις των επί του θέματος ιδεών ημών. Στηλιτεύομεν πράγματι μετά του πρώτου την φαυλότητα ή την αφροσύνην των τότε πολιτικών και στρατιωτικών αρχηγών, νομίζομεν όμως ότι οι άνδρες εκείνοι δεν είναι δυνατόν να κριθώσιν απολύτως, αλλ' ότι πρέπει να ληφθώσιν υπ' όψει οι όροι, υφ' ους έζων και κατά την επανάστασιν και προ αυτής. Εν πάση δε περιπτώσει τα εγκλήματα αυτών δεν πρέπει να κρίνωνται αυστηρότερον ή τα των εν Λονδίνω και Νέα Υόρκη τραπεζιτών.

ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ ΕΛΛΑΣ

Απίστευτη αποκάλυψη: «Με στρατολόγησαν οι Ιλλουμινάτι όταν ήμουν 19 χρονών» – «Έχουν 439 (!) γιγάντιες υπόγειες βάσεις σε όλο τον πλανήτη για τους εκλεκτούς»! (ΦΩΤΟ)

Οι ισχυρισμοί ενός άνδρα στο διαδίκτυο, ότι είναι πρώην μέλος των Ιλλουμινάτι, όπως και οι «αποκαλύψεις» του σχετικά με τη μυστική αδελφότητα, έχουν κινήσει το ενδιαφέρον των οπαδών θεωριών συνωμοσίας παγκοσμίως.
Ο ανώνυμος υποτίθεται πρώην Ιλλουμινάτι ισχυρίζεται ότι υπήρξε επί 47 χρόνια μέλος της οργάνωσης και ότι ήταν υψηλόβαθμο στέλεχος. Ο ίδιος εξηγεί ότι θέλει να αποκαλύψει τα πάντα για τους Ιλλουμινάτι, επειδή απλά δεν αντέχει άλλο να τα κρατά μυστικά.
Η ανάρτησή του δημοσιεύθηκε στο Anonymousmags.com.
Εκεί διηγείται ότι όταν ήταν 19 ετών είχε ήδη καταφέρει να αποκτήσει οικονομική άνεση. Μέσω γνωριμιών από φίλους του είχε κάνει πετυχημένες επενδύσεις, στο χρηματιστήριο, ενώ είχε εμπλακεί σε «παρασκηνιακές» συμφωνίες και είχε καταφέρει να βγάλει αρκετά χρήματα.
Το 1964 πήγε να σπουδάσει στο Χάρβαρντ, όπου παράλληλα με τις σπουδές του συνέχιζε να πλουτίζει και να αποκτά μεγάλη επιρροή στην πανεπιστημιακή ζωή με τη συμμετοχή του σε λέσχες και οργανώσεις.
«Ένα βράδυ, όπως επέστρεφα στο φοιτητικό μου δωμάτιο λίγο μετά τα μεσάνυχτα, με πλησίασαν δύο άνδρες που φορούσαν μαύρα κοστούμια. Αυτό που πρώτα σκέφτηκα ήταν ότι σκόπευαν να με ρωτήσουν για τις επαγγελματικές μου δραστηριότητες, επειδή κάποιες δεν ήταν και εντελώς νόμιμες. Μου ζήτησαν να τους ακολουθήσω, όπως και έκανα, στο υπόγειο ενός διώροφου κτιρίου μόλις δύο δρόμους πιο πέρα από το φοιτητικό μου δωμάτιο».
«Εκεί με κάθισαν σε ένα τραπέζι και με ρώτησαν εάν επιθυμούσα να κάνω μια συμφωνία μαζί τους. Δεν μου είπαν τι συμφωνία ήθελαν να κάνουν, απλώς με ρώτησαν εάν ήθελα να κάνω συμφωνία μαζί τους».
«Μισοσυμφώνησα και τότε εμφανίστηκε μπροστά μου ο πιο μεγαλόσωμος άνδρας που είχα δει ποτέ στη ζωή μου», γράφει ο Ανώνυμος.
«Υπήρξα μέλος των Ιλλουμινάτι επί 47 χρόνια. Με στρατολόγησαν τότε, όταν ήμουν 19 ετών».

Στη συνέχεια ισχυρίζεται ότι οι πληροφορίες που σκοπεύει να ξεδιπλώσει είναι πολύ αποκαλυπτικές και επικίνδυνες. «Είμαι ένας από τους 7 ανθρώπους στην ιστορία των Ιλλουμινάτι που μυήθηκαν στο τελετουργικό της «Αναχώρησης».
Έμαθα ότι ήταν ανάγκη να μάθω όταν μου αποκαλύφθηκαν πράγματα τον Ιούνιο του 2010. Επί χρόνια ήμουν απόλυτα τυπικός με τις πεποιθήσεις, τα κίνητρα και τις δράσεις των Ιλλουμινάτι. Αλλά τον τελευταίο καιρό όλα αυτά ήταν πάρα πολλά για να τα αντέξω και έπρεπε να ακυρώσω το ιερό μου συμβόλαιο», αναφέρει χαρακτηριστικά.
«Σκοπός μου είναι να αποκαλύψω τα πάντα για τους Ιλλουμινάτι. Πώς γίνεσαι μέλος, ποιος είναι ο σκοπός της οργάνωσης, τι κάνει η οργάνωση και ποια είναι τα μελλοντικά τους σχέδια». «Ο Μπάρακ Ομπάμα δεν είναι μέλος των Ιλλουμινάτι, είναι κάτι πολύ, πολύ χειρότερο. Οι νέες διαστημικές πτήσεις [σ.σ. προφανώς εννοεί τον διαστημικό τουρισμό] δεν είναι τόσο για διασκέδαση όσο φαίνονται, είναι εργαλείο των Ιλλουμινάτι. Το Ντένβερ του Κολοράντο είναι ένας διαβολικός τόπος. Οι εξωγήινοι είναι λίγο διαφορετικοί από όσα υποθέτουμε».
Υπόγειες βάσεις και καταφύγια
«Το πρώτο θέμα που θα ήθελα να συζητήσω αφορά τα υπόγεια καταφύγια. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 57 υπόγειες βάσεις και καταφύγια στις Ηνωμένες Πολιτείες που είναι σε λειτουργία για διάφορους σκοπούς. Σε όλο τον πλανήτη υπάρχουν 439 καταφύγια».
«Όλες αυτές οι βάσεις και τα καταφύγια ελέγχονται και λειτουργούν από τους Ιλλουμινάτι. Το μεγαλύτερο υπόγειο καταφύγιο βρίσκεται στο Σάν Πάολο, στη Βραζιλία. Αυτό το καταφύγιο μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 5.000 ανθρώπους για μια περίοδο μέχρι δέκα χρόνια. Προσωπικά το έχω επισκεφθεί και είναι πολύ μεγαλύτερο από ό,τι ο καθένας μπορεί να φανταστεί. Αυτό το καταφύγιο προορίζεται για το τέλος των καιρών, τις έσχατες ημέρες. 5.000 από τους πλουσιότερους, εξυπνότερους και πλέον ισχυρούς ανθρώπους του κόσμου θα έχουν ασφαλές καταφύγιο σε αυτή την υπόγεια βάση σε περίπτωση παγκόσμιου πυρηνικού πολέμου, φυσικής καταστροφής, ή οποιασδήποτε άλλης παγκόσμιας καταστροφής».
«Μην μπερδεύεστε. Πολλά άλλα καταφύγια έχουν τη δυνατότητα να στεγάσουν μεγάλους αριθμούς ανθρώπων για μεγάλη χρονική περίοδο, αλλά κανένα άλλο καταφύγιο δεν είναι τόσο μεγάλο και καλά εξοπλισμένο όσο αυτό».
«Σε περίπτωση Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου όλοι οι ηγέτες του κόσμου θα βρουν εκεί καταφύγιο. Οι πλουσιότεροι άνθρωποι του πλανήτη θα καταφύγουν επίσης εκεί. Άνθρωποι όπως ο Μπιλ Γκέις, ο Γουόρεν Μπάφετ, οι κροίσοι του πετρελαίου. Ωστόσο, οι πετρελαϊκοί μεγιστάνες θα δολοφονηθούν ενώ θα βρίσκονται στο καταφύγιο για να μπορέσει στη συνέχεια η Νέα Τάξη Πραγμάτων να ελέγξει τη Μέση Ανατολή».
«Δεν ξέρω τον ακριβή αριθμό, αλλά από τα 439 καταφύγια που υπάρχουν σε όλο τον πλανήτη, θα μπορούσα να πω ότι περίπου τα 275 είναι κατασκευασμένα για κατοικίες για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εγώ ο ίδιος έχω μείνει σε ένα τέτοιο υπόγειο καταφύγιο στην Κίνα, τη δεκαετία του 1990. Είναι πολύ ωραίο, πολύ χλιδάτο. Σαν να μένεις σε πεντάστερο.»

Aφωνη η διεθνής επιστημονική κοινότητα: 15χρονος ανακάλυψε χαμένη πολιτεία των Μάγια

! (φωτό)

Ενας 15χρονος Καναδός από το Κεμπέκ ανακάλυψε μία χαμένη πολιτεία των Μάγια εφαρμόζοντας τη θεωρία του που θέλει τον πολιτισμό αυτόν να επιλέγει την τοποθεσία όπου θα οικοδομήσει τις πόλεις του με βάση το σχήμα των αστερισμών, σε έναν συσχετισμό που κανείς επιστήμονας δεν είχε σκεφτεί μέχρι σήμερα.

Προκαλώντας τον θαυμασμό της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας, ο Ουίλιαμ Γκαντουρί από το Κεμπέκ, παθιασμένος με τον πολιτισμό των Μάγια, ανέλυσε 22 αστερισμούς για να διαπιστώσει ότι εάν συνέδεε επάνω στον χάρτη τα επιμέρους αστέρια των αστερισμών, έπαιρνε ένα σχήμα που αντιστοιχούσε στις τοποθεσίες 117 πολιτειών των Μάγια.

Με βάση αυτή τη θεωρία ανέλυσε στη συνέχεια τον 23ο αστερισμό, που περιλαμβάνει τρία αστέρια και δύο μόνο πόλεις των Μάγια στον χάρτη. Σύμφωνα με τη θεωρία, θα έπρεπε, κατά συνέπεια, να υπάρχει και μία 118η πολιτεία του αρχαίου πολιτισμού σε μία απομακρυσμένη και χωρίς πρόσβαση περιοχή της χερσονήσου του Γιουκατάν στο Μεξικό.

Η ανάλυση του οπτικού υλικού από δορυφορικές λήψεις διαφόρων διεθνών διαστημικών υπηρεσιών (της καναδικής Διαστημικής Υπηρεσίας, της NASA και της ιαπωνικής Jaxa) αποκάλυψε τελικά μία πυραμίδια και περί τα τριάντα κτίρια στο ακριβές σημείο όπου τοποθετείται το τρίτο αστέρι του 23ου αστερισμού, όπως ακριβώς υπέδειξε ο νεαρός.

Οπως δήλωσε στην εφημερίδα Le Journal de Montreal ο ειδικός Τηλεεντοπισμού στο Πανεπιστήμιο του Νιου Μπράνσγουικ δρ Αρμάν ΛαΡόκ , το οπτικό υλικό παραπέμπει σε ένα σύνολο γεωμετρικών σχημάτων, τετραγώνων και τριγώνων, που δεν μπορούν να αποδοθούν σε φυσικά φαινόμενα.

«Οταν ο δρ ΛαΡόκ επιβεβαίωσε τον περασμένο Ιανουάριο ότι διακρίνει μία πυραμίδα και καμιά τριανταριά κτίρια ήταν καταπληκτικό», δήλωσε στην εφημερίδα ο Ουίλιαμ Γκαντουρί, ο οποίος ονόμασε την πολιτεία, μία από τις πέντε μεγαλύτερες των Μάγια, K'AAK'CHI', Πύρινο Στόμα.

«Δεν καταλάβαινα γιατί οι Μάγια έκτισαν τις πόλεις τους μακριά από ποταμούς, σε όχι πολύ εύφορες περιοχές και στα όρη», λέει ο μικρός επιστήμονας. «Επρεπε να υπάρχει κάποιος άλλος λόγος και, καθώς λάτρευα τα αστέρια, μου ήρθε η ιδέα να επιβεβαιώσω αυτήν την υπόθεση. Με μεγάλη έκπληξη και συγκλονισμένος διαπίστωσα ότι τα πιο λαμπρά αστέρια των αστερισμών αντιστοιχούσαν στις μεγαλύτερες πολιτείες των Μάγια».

Ο Ουίλιαμ Γκαντουρί ενδιαφέρθηκε για τους Μάγια έπειτα από τη δημοσίευση του ημερολογίου των Μάγια που ανήγγελλε το τέλος του κόσμου για το 2012 και μελετώντας ένα χειρόγραφο βιβλίο τους βρήκε 22 αστερισμούς. Ενώνοντας τα επιμέρους αστέρια των αστερισμών για να δημιουργήσει σχήματα και τοποθετώντας στα σχήματά του σε διαφανές χαρτί επάνω σε σε έναν χάρτη του Google Earth διαπίστωσε ότι αντιστοιχεί στις τοποθεσίες των πολιτειών των Μάγια στη χερσόνησο του Γιουκατάν. Συνολικά, 142 αστέρια αντιστοιχούν σε 117 πόλεις. Τα λαμπρότερα αστέρια αντιστοιχούν στις σπουδαιότερες πολιτείες των Μάγια.

Η μέθοδός του λειτουργεί και στους πολιτισμούς των Αζτέκων, των Ινκας και των Χαράπα στην Ινδία.

Σε ένα βιβλίο αναφοράς για τον πολιτισμό των Μάγια βρήκε έναν 23ο αστερισμό. Ενώνοντας τα τρία αστέρια διαπίστωσε ότι μία πολιτεία των Μάγια απουσίαζε από τον χάρτη. Ηταν το K'AAK'CHI', όχι απλώς μία πολιτεία των Μάγια, αλλά μία από τις πέντε σπουδαιότερες.

Οι αρχαιολογικές έρευνες δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη στη χερσόνησο του Γιουκατάν, για οικονομικούς λόγους. Ομως οι αρχαιολόγοι έχουν υποσχεθεί στον Ουίλιαμ Γκαντουρί ότι θα είναι παρών στις ανασκαφές.